အရှင်မဟာကဿပ 🌾🌿🌿🌾🌿🌿🌾 မြတ်စွာဘုရား သက်တော်ထင်ရှားရှိတော်မူစဉ် အခါက သာသနာတော်ကို ချီးမြှောက်သည့်အနေဖြင့် ဘုရားရှင်ကိုယ်တော်တိုင် ထွက်ြွကကြိုဆိုခြင်းပြုတော်မူ သည်ကို ခံယူရသော ပုဂ္ဂိုလ်ထူး (၇)ဦး ရှိတော်မူလေ သည်။ ၁။ အရှင်မဟာကဿပ၊ ၂။ အရှင်မဟာကပ္ပိန၊ ၃။ အရှင်အနုရုဒ္ဓါ၊ ၄။ အရှင်ကောဋိကဏ္႑သောဏ၊ ၅။ ဝနဝါသီ တိဿသာမဏေ၊ ၆။ ခဒိရဝနိယ ရေဝတသာမဏေ၊ ၇။ ပုက္ကုသာတိမင်းကြီး တို့ဖြစ်ကြ၏။ ၁။ အရှင်မဟာကဿပ အရှင်မဟာကဿပ၏ ငယ်နာမည်မှာ ပိပ္ပလိ ဖြစ်၏။ ရုပ်ဆင်းအင်္ဂါ အလွန်ချစ်စရာကောင်းလွန်းသည့် အတွက်ကြောင့် ပိပ္ပလိဟု မှည့်ခေါ်ကြခြင်းဖြစ်လေသည်။ အရှင်မဟာကဿပအလောင်းအလျာ ပိပ္ပလိ သတို့သားကို မဂဓတိုင်း မဟာတိတၳပု္ဏဏားမှာ မင်းပု္ဏဏားကြီး ကပိလနှင့် မိဖုရားဘဒ္ဒကာတို့မှ မွေးဖွား ခြင်းဖြစ်၏။ မျိုးရိုးဇာတ်အားဖြင့်လည်း အလွန်မြင့်မြတ် စင်ကြယ်သည့် ကဿပအမျိုးအနွယ်များဖြစ်ကြသည်။ ပိပ္ပလိသတို့သား အသက်နှစ်ဆယ်ပြည့်မြောက်သည့် အချိန်တွင် မိဘများသည် ဂုဏ်ရည်တန်းတူ အမျိုး ကောင်းသမီးတစ်ဦးနှင့် လက်ထပ်ထိမ်းမြားပေးချင်သည့် ဆန္ဒ ရှိနေကြလေသည်။ သို့သော် ပိပ္ပလိသတို့သားသည် အိမ်ရာ ထောင်မှုမပြုပါရစေနဲ့၊ ကျေးဇူးရှင်မိဘနှစ်ပါးတို့ကိုသာ ပြုစုသွားပါရစေ၊ မိဘနှစ်ပါး ကွယ်လွန်သည့်အခါ ရဟန်းပြုဖို့သာ ဆန္ဒရှိနေပါတယ်ဟု ပြောလေ၏။ မိဘ များကလည်း တစ်ဦးတည်းသောသားဖြစ်နေသည့် အတွက် မိဘဘိုးဘွားတို့၏ မျိုးနွယ်ဇာတ်ကို မပြတ် မပျက်စေရန် အားကိုးတကြီးနှင့် အမျိုးမျိုး တောင်းပန် ကြလေသည်။ ပိပ္ပလိသတို့သားကလည်း အကြိမ်ကြိမ် အဖန်ဖန် ငြင်းဆန်မြဲဖြစ်လေသည်။ ထိုအခါမိဘများမှာ မည်သို့မှ မတတ်နိုင်ရှာဘဲ စိတ်ဆင်းရဲမှုကို ခံစားနေရ လေသည်။ ထိုသို့ မိဘများ စိတ်ဆင်းရဲနေကြသည်ကို တွေ့မြင်ရသောအခါ ဝိပ္ပလိသတို့သားမှာ မရွှင်ပြနိုင် ဖြစ်ရလေသည်။ ထို့ကြောင့် ကိုယ့်အပြစ်လည်းမဖြစ်ရ လေအောင် အိမ်ထောင်ရက်သားလည်း မပြုရလေ အောင် တွေးတောကြံဆရလေတော့သည်။ ထိုသို့ တွေးတောကြံဆသည့်အတိုင်း လူလည်းမမီ၊ နတ်လည်း မမျှ၊ အလွန်လှပသော မိန်းမလှရွှေစင်ရုပ်တုတစ်ရုပ်ကို ပိပ္ပလသတို့သားသည် အနုပညာရှင် တတ်ကျွမ်းသူတို့ အား သဘာဝမိန်းကလေးတစ်ယောက်နှင့် အရွယ်တူ သွန်းထုပြုလုပ်ပါသည်။ ပညာရှင်များကလည်း နှစ်ရှည် လများ ကြိုးစားသွန်းထုပြုလုပ်ပြီးသည့်အခါ ရွှေစင် ရုပ်တုမှာ အသက်ဝင်နေသည်လားဟုပင် ထင်မှတ်မှား ခဲ့ကြလေသည်။ ထို့နောက် ပိပ္ပလသတို့သားသည် ရွှေစင်ရုပ်တု ကို မိဘတို့အား ပြသ၍ ဤရွှေစင်ရုပ်တုနှင့်တူအောင် လှပသည့် သတို့သမီးကိုရလျှင် မိမိ အိမ်ထောင်ပြုမည် ဖြစ်ကြောင်း မိဘများကို အကြပ်ကိုင် ပြောဆိုလေသည်။ မိဘများကလည်း သူတို့၏ဆန္ဒကို အလျော့မပေးကြချေ။ ထို့ကြောင့် ပညာဗဟုသုတနှင့်ပြည့်စုံသည့် ပု္ဏဏားတော် ရှစ်ပါးကို ရွှေစင်ရုပ်တုအပ်ပြီး၊ အနယ်နယ် အရပ်ရပ် အတိုင်းတိုင်း အပြည်ပြည်သို့ သတို့သမီးရှာဖွေရန် စေလွှတ်လေတော့၏။ ပညာရှိပု္ဏဏားတော်များသည် ဇမ္ဗူဒိပ်ကျွန်း၌ လှလွန်းဆွေ အမျိုးသမီးကောင်းတို့ ပေါ်ထွက်ရာ ဒေသ အဖြစ်ထင်ရှားသည့် မဒ္ဒရာဇ်တိုင်း၊ သာဂလနေပြည်တော် သို့ တိုက်ရိုက်သွားရောက်ကြလေသည်။ ဝေသန္တရာ မင်းကြီး၏ မိဖုရားမဒီ္ဒဒေဝီသည် မဒ္ဒရာဇ်တိုင်းသူ ဖြစ်၏။ ငါးရာ့ငါးဆယ်ဇာတ်တော်မှ ကုသမင်းကြီး၏ မိဖုရား ဖြစ်သော၊ ခုနစ်ဆောင်တိုက်ခန်းတွင် မီးမထွန်းဘဲနှင့် လင်းလောက်အောင်လှသူ ပဘာဝတီမှာလည်း သာဂလ မြို့သူဖြစ်၏။ စကားချပ်။ ။ အများက ပပဝတီဟု ခေါ်ဝေါ် သုံးစွဲနေခြင်းသည် မှား၏။ ပပဝတီမဟုတ်ပါ။ ပဘာဝတီ ဖြစ်၏။ ပ၊ ဘာ ဆိုသည့်ပါဠိမှာ အရောင်၊ အလင်းဟု မြန်မာ အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ပု္ဏဏားတော် ရှစ်ပါးတို့သည် သာဂလမြို့တော် မှာပင် ရွှေစင်ရုပ်တုနှင့်တူသည့် အလွန်လှပသည့် သတို့သမီးကို တွေ့လိုက်ကြရလေသည်။ ထိုသတို့သမီး မှာပု္ဏဏားကြီးကောသိယ၏သမီး၊ တစ်ဆယ့်ခြောက်နှစ် အရွယ်သာရှိသေးသည့် ဘဒ္ဒကာပိလာနီဆိုသူဖြစ်၏။ ပု္ဏဏားတော်ရှစ်ပါးတို့သည်လည်း ရွှေစင်ရုပ်တုကို အတွင်းဥစ္စာပြုလျက် ကောသိယပု္ဏဏားကြီးထံတွင် ပိပ္ပလိ သတို့သားအတွက် တောင်းရမ်းစေ့စပ်လေ၏။ ကောသိယပု္ဏဏားကြီးကလည်း ပိပ္ပလိသတို့သား၏ မျိုးရိုးဥစ္စာ ဂုဏ်သိက္ခာတို့ကို မေးမြန်းပြီး နှစ်သက် ကျေနပ်စွာလက်ခံလေ၏။ ဤသို့ဖြင့် ပု္ဏဏားတော် ရှစ်ပါးတို့ အောင်မြင် စွာ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာကြသည်။ ပိပ္ပလိသတို့သား၏ မိဘနှစ်ပါးတို့မှာ ပု္ဏဏားတော်များ၏ စကားကိုကြားရ သည့်အခါ အတိုင်းမသိ ဝမ်းမြောက်ကြည်နူးမိကြလေ၏။ သို့သော် ပိပ္ပလိသတို့သားအဖို့မူ အလွန်တရာ စိတ် ညစ်ညူးစွာ ခံစားနေရလေသည်။ အိမ်ထောင်မပြုရ လေအောင် ပရိယာယ်ဝေ၀ုစ်ဖြင့် ရွှေစင်ရုပ်တုနှင့် တူ သူကို ဤဇမ္ဗူမှာ ရှာတွေ့နိုင်မည် မဟုတ်ဟု ထင်ခဲ့မိ လေသည်။ သို့သော် မကြာခင် လက်ထပ်ပွဲဆင်နွှဲရမည့် အခြေအနေသို့ ဆိုက်ရောက်ရပေတော့မည်။ ထို့ကြောင့် နောက်ထပ် တွေးတောကြံဆရပြန်လေတော့သည်။ ပိပ္ပလိသတို့သားသည် သူ ယုံကြည်ရသည့် လူယုံတော်များကို သာဂလနေပြည်တော်မှ ဘဒ္ဒ ကာပိလာနီသတို့သမီးကလေးထံသို့ လျှို့ဝှက်စာ တစ်စောင်ရေး၍ ပေးပို့စေခိုင်းလိုက်လေသည်။ စာထဲ တွင် နှမ ဘဒ္ဒကာပိလာနီ-ငါနှင့်အိမ်ထောင်ပြုရန် မလို လားပါနှင့်၊ ငါကား မိဘများကွယ်လွန်သော် ရဟန်းပြု မည့်သူဖြစ်သည်၊ ထိုအခါတွင် သင်တစ်ဦးတည်း စိတ် ဆင်းရဲစွာ ကျန်ရစ်ခဲ့ပါလိမ့်မည်ဟု ရေးသားထား၏။ ထိုအချိန်တွင် ပါရမီရှင် ဆုကြီးပန်တို့၏ တိုက်ဆိုင်မှုသည် အံ့ဩဖွယ် ဖြစ်ချေသည်။ သာဂလ နေပြည်တော်မှ ဘဒ္ဒကာပိလာနီ အမျိုးသမီးကလေးမှာ လည်း အိမ်ထောင်ပြုရမည်ကို အလွန်ပင် ထိတ်လန့် စက်ဆုပ် ရွံရှာနေလေ၏။ ထို့ကြောင့် ဘဒ္ဒကာပိလာနီ သတို့သမီးသည်လည်း သူမ၏ အစေအပါး လူယုံတော် ယောကျာ်းသားများကို ခေါ်ယူ၍ ပိပ္ပလိသတို့သားထံ စာတစ်စောင်ရေး၍ လျှို့ဝှက်စွာ ပေးခိုင်းလိုက်၏။ စာ ထဲတွင် သူမအား လက်မထပ်လိုပါနှင့်၊ ရဟန်းမဘိက္ခုနီ ပြုရန်သာ စိတ်ဆန္ဒရှိသည့် အကြောင်းဖြစ်၏။ ထိုသို့ တိုက်ဆိုင်ရသည့်အကြောင်းသည်ကား အရှင်မဟာကဿပအလောင်းတော် ပိပ္ပလိလုလင်နှင့် ဘဒ္ဒကာပိလာနီအမျိုးသမီးတို့သည် လွန်ခဲ့သည့် ကမ်ဘာတစ်သိန်းအချိန်က ပွင့်ထွန်းတော်မူခဲ့သည့် ပဒုမုတ္တရဘုရားရှင်ထံတွင် ဆုကြီးပန်ခဲ့ကြသူများဖြစ်၏။ ထိုအချိန်မှစ၍ ဘဝပေါင်းများစွာ ပါရမီဖြည့်ခဲ့ကြလေ သည်။ တစ်ခုသောဘဝတွင် စည်းစိမ်ဥစ္စာတို့ကို ပယ်စွန့် ပြီး တစ်ဦးက ရဟန်း၊ တစ်ဦးက ရဟန်းမ ပြုခဲ့ကြသည်။ အသက်ထက်ဆုံး ဈာန်ဝိပဿနာပွားများ အားထုတ်ကြ ပြီး ဗြဟ္မာ့ပြည်သို့လားကြရသည်။ ယခု ဂေါတမ ဘုရားရှင်လက်ထက်တော်တွင် ဗြဟ္မာ့ပြည်မှ စုတေခဲ့ ကြပြီး ပိပ္ပလိလုလင်နှင့် ဘဒ္ဒကာပိလာနီ သတို့သမီး ဖြစ်လာခဲ့ကြ၏။ ထို့ကြောင့် အိမ်ရာတည်ထောင် လူတို့ ဘောင်မှာ ကိလေသာအညစ်အကြေးများနှင့် မနေလိုကြ ခြင်း ဖြစ်လေသည်။ ပိပ္ပလိသတို့သားနှင့် ဘဒ္ဒကာပိလာနီသတို့ သမီးတို့သည် တစ်ယောက်နှင့်တစ်ယောက် လက်မထပ် ဖြစ်ရန် သဝဏ်လွှာစေတမန်များ လျှို့ဝှက်စွာ စေလွှတ် ခဲ့ကြသော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ကြပါချေ။ အဘယ် ကြောင့်ဆိုသော် နှစ်ပြည်ထောင်နယ်ခြား အပန်းဖြေ စခန်းတစ်ခုတွင် စေတမန်အချင်းချင်းတို့ တွေ့ဆုံကြ ပြီး အပေါင်းအသင်းဖြစ်သွားကြလေ၏။ ဤသို့ပြောဆို ကြရင်းမှ သဝဏ်လွှာအကြောင်း စကားစပ်မိကြလေ သည်။ ထိုသို့ စကားစပ်မိကြပြီး သူတို့သခင် သခင်မ အကြောင်းကို သိလိုက်ကြရ၏။ စေတမန်များသည် လောကီအာရုံကာမဂုဏ်နယ်အတွင်းမှ လူသားများ ဖြစ်ကြသဖြင့် ရင်ထုမနာဖြစ်မိကြလေသည်။ ထို့ကြောင့် စေတမန်များသည် သူတို့စေတနာဖြင့် လက်ထပ်ပွဲ ဖြစ်အောင် သဝဏ်လွှာတွင်ပါသည့်စာများကို ပြင်ဆင် ရေးသားပြီး ပေးလိုက်ကြလေသည်။ ဤသို့ဖြင့် ပိပ္ပလိသတို့သားနှင့် ဘဒ္ဒကာပိလာနီ သတို့သမီးတို့ ကြီးကျယ်စွာ လက်ထပ်လိုက်ကြလေ၏။ ထိုလက်ထပ်သည့်ညတွင် မိဘတို့က စီမံ ခင်းကျင်းထားသည့် အိပ်ခန်းတွင်းသို့ ဝင်သည့်အခါ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦးကြား၌ ပန်းကုံးများခြားပြီး သန့်ရှင်း စင်ကြယ်စွာ အိပ်စက်ကြလေသည်။ ရာဂမဖက် မေတ္တာ သက်သက်နှင့်သာ ပြောဆိုဆက်ဆံကြလေသည်။ ဤသို့ နေထိုင်လာခဲ့ကြပြီး နောက်ဆုံး မိဘများ ကွယ်လွန် သွားကြသည့်အခါတွင် အလုံးစုံသော ဥစ္စာပစ္စည်းများကို စွန့်လွှတ်၍ မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို အာရုံပြုလျက် ပရိက္ခရာသင်္ကန်းနှင့် ရဟန်းဝတ်ပြီး သဘောထားချင်း တူညီစွာ တောထွက်ခဲ့ကြလေတော့သည်။ ထိုအချိန်တွင် မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဝေဠုဝန်ကျောင်းတော်၌ သီတင်းသုံး နေတော်မူလေ၏။ ပိပ္ပလိရဟန်းနှင့် ဘဒ္ဒကာပိလာနီရဟန်းမ တို့သည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်သို့ ဦးတည်လျက် တစ်ခရီး တည်းအတူလာခဲ့ကြ၏။ ထိုသို့ ရှေ့သွားနောက်လိုက် အစဉ်တစ်စိုက် သွားလာနေကြရာမှ ပိပ္ပလိရဟန်းက ဤသို့ စဉ်းစားမိလေသည်။ ရဟန်းနှင့် ရဟန်းမ အတူ တကွ သွားလာနေကြတာဟာ လူများမြင်လို့ မတင့်တယ် နိုင်ပါလား၊ ရဟန်းဝတ်ထားပါလျက် မိန်းမသား တစ်ယောက်ကို မခွဲနိုင် မခွာရက်သကဲ့သို့ ဖြစ်နေတယ်။ ဒါကြောင့် သူနဲ့ငါ လမ်းခွဲမှ သင့်လျော်ပေလိမ့်မည်ဟု စဉ်းစား ဆုံးဖြတ်လိုက်လေသည်။ မကြာခင် ခရီးလမ်းဆုံ လမ်းနှစ်သွယ်သို့ရောက် လာသည့်အခါ ပိပ္ပလိရဟန်းက အကျိုးအကြောင်း ရှင်းပြပြီး ခရီးလမ်းခွဲကြရန် ပြောလေသည်။ ထိုအခါ ဘဒ္ဒကာပိလာနီရဟန်းမကလည်း သဘောတူမျှစွာဖြင့် လက်ခံလေသည်။ ပိပ္ပလိရဟန်းက လက်ဝဲလမ်း လက်ယာလမ်းနှစ်သွယ် ကြိုက်ရာလမ်း ရွေးချယ်ရန် ဘဒ္ဒကာ ပိလာနီရဟန်းမအား အခွင့်အရေးပေးလေ သည်။ ဘဒ္ဒကာပိလာနီရဟန်းမကလည်း မင်းယောကျာ်း တို့ မည်သည် လက်ယာလမ်းကိုယူ၍ မင်းမိန်းမများ သည် လက်ဝဲလမ်းကိုသာ ယူသင့်သည် ဖြစ်၍ မိမိက လက်ဝဲလမ်းကိုသာ လိုက်ပါတော့မည်၊ သံသရာဘဝ အဆက်ဆက်က ပါရမီကို တူညီစွာဖြည့်ကျင့်ခဲ့သည့် မိမိအနေနှင့် အရှင်ဘုရားအား နောက်ဆုံးကန်တော့ ခြင်းဖြင့် တပည့်တော်မက ရှိခိုးကန်တော့လိုက်ပါတယ် ဘုရားဟုဆိုလျက် မြေကြီးပေါ်၌ ပုဆစ်တုပ် ဦးချ ကန်တော့လိုက်လေသည်။ ထိုသို့ ကန်တော့ပြီးနောက် တစ်ယောက် တစ်လမ်းတစ်ခရီးစီ ခွဲခွာလိုက်ကြသည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် မဟာပထဝီမြေကြီးသည် ပဲ့တင်သံဟည်းလျက် ပြင်းထန်စွာ တုန်လှုပ်လေတော့၏။ မဟာပထဝီမြေကြီး တုန်ဟည်းလှုပ်ခါသည်ကို သမန္တစက္ခုရှင် မြတ်စွာဘုရားသခင် သိမြင်တော်မူ လိုက်လေသည်။ ထိုကြောင့် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်နှင့် နာလန္ဒ မြို့အကြား ဗဟုပုတ္တကပညောင်ပင်ရင်းအရောက် ဝေဠုဝန်ကျောင်းတော်မှ သုံးဂါဝုတ်မျှခရီးကို မြတ်စွာ ဘုရားရှင် တစ်ကိုယ်တည်း ြွကရောက်တော်မူလာပြီး လျှင် ဒိသာဖရဏရောင်ခြည်တော်ခြောက်သွယ် လွှတ် တော်မူလျက် စံနေကြိုလင့်တော်မူလေသည်။ အရှင်မဟာကဿပမထေရ်ကြီးသည် ဓုတင် အရာတွင် ဧတဒဂ်ရတော်မူပြီး ဘဒ္ဒကာပီလာနီ ရဟန္တာ ထေရီသည် ပုဗေ္ဗနိဝါသဧတဒဂ်ကို ရတော်မူသည်။ အရှင်မဟာကဿပမထေရ်မြတ်ကြီးသည် မြတ်စွာဘုရားရှင် ပရိနိဗ္ဗာန် စံတော်မူပြီးသည့်နောက် ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်တော်မြတ် ဟောကြားတော်မူသမျှ ဓမ္မ ဝိနယတို့ကို ယနေ့တိုင် မပျောက်ပျက် တည်တံ့နေစေ ရန်၊ ဦးစွာပထမ ဦးဆောင်ဦးရွက်ပြုတော်မူ၍ သံဂါယနာ တင်တော်မူခဲ့သည့် ကျေးဇူးရှင် မထေရ်မြတ်ကြီးတစ်ပါး ဖြစ်၏။ အရှင်မဟာကဿပမထေရ်မြတ်ကြီး၏ ဂုဏ် ကျေးဇူးကို သိမြင်တော်မူသည့် မြတ်စွာဘုရားရှင်က အရှင်မဟာကဿပမထေရ်မြတ်ကြီးနှင့် သင်္ကန်းချင်း အလဲအလှယ်ပြုပြီး ဝတ်ရုံခွင့် ပေးတော်မူလေသည်။ ဤသို့ချီးမြှောက်ခြင်းခံတော်မူရသည်မှာ ဤသာသနာ တော်၌ အရှင်မဟာကဿပမထေရ်မြတ်ကြီး တစ်ပါး တည်းသာ ရှိတော်မူ၏။ မြတ်စွာဘုရားရှင် ဝတ်ရုံတော်မူသည့် သင်္ကန်း ၏ ဂုဏ်တော်ကြီးမားပုံမှာလည်း ဗုဒ္ဓမြတ်စွာကိုယ်တော် တိုင် သေနနိဂုံး လူသေကောင်စွန့်ပစ်ရာအရပ်မှ သင်္ကန်း အလျာအဖြစ် ပံ့သကူကောက်ယူတော်မူစဉ်က မဟာ ပထဝီမြေကြီး သိမ့်သိမ့်တုန်သွားရလေသည်။ ထိုမျှ တန်ခိုးရှိန်စော် အာနုဘော်ကြီးသည့် သင်္ကန်းဖြစ်၏။ အရှင်မဟာကဿပမထေရ်မြတ်လည်း မြတ်စွာဘုရား ရှင်၏ ပံ့သကူသင်္ကန်းတော်မြတ်ကို ဝတ်ရုံလိုက်သည့် အချိန်မှစပြီး ဓုတင်အကျင့်(၁၃)ပါးကို အသက်ထက်ဆုံး ကျင့်ဆောင်သွားတော်မူလေသည်။ ဓုတင်ဆိုသည့် စကားလုံး၏အဓိပ္ပာယ်ကို သိမှ သာလျှင် ကျင့်ကြံအားထုတ်တော်မူကြသည့် သဒ္ဓါ ဝီရိယကို အံ့ဩချီးမွမ်း၍မဆုံး ကြည်ညိုနိုင်ကြမည်ဖြစ်၏။ ဓုတင်ဆိုသည်မှာ ကိလေသာအနှောင်အဖွဲ့မှ ခါထွက်ခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ခါထွက်ခြင်းဆိုသည့် စကားကလည်း လုံ့လဝီရိယနှင့် ဆောင့်ခါရုန်းထွက်သည့် သဘော၊ သာယာမှုမှန်သမျှကို တွန်းလှန်ဖယ်ရှားသည့် သဘောကို ဆိုလိုခြင်းဖြစ်၏။ ဓုတင်(၁၃)ပါး ရှိသည်။ ၁။ ပံ့သကူဓုတင် - ဒါယကာတို့လှူဒါန်းသော သင်္ကန်း ကို မဝတ်ရုံဘဲ လူတို့စွန့်ပစ်ထားသော အဝတ်များကို သာ လျှော်ဖွပ်အရောင်ဆိုး၍ ချုပ်ဖာဆက်စပ်ပြီး ဝတ်တော်မူခြင်း။ ၂။ တိစီဝရိတ်ဓုတင် - ခါးဝတ်သင်းပိုင်၊ ကိုယ်ရုံဧကသီ၊ ပခုံးတင်ဒုကုဋ်၊ သင်္ကန်းကြီး ဤသုံးထည်မှအပ အပို မထားရှိ၊ မသုံးဆောင်ခြင်း။ ၃။ ပိဏ္႑ပတ်ဓုတင် - ဆွမ်းခံ၍ရသော ဆွမ်းမှအပ လာဘ်ပိုလာဘ်လျှံအား အလှူမခံခြင်း။ ၄။ သပဒါနစာရိကဓုတင် - ဆွမ်းရသည်ဖြစ်စေ၊ မရသည်ဖြစ်စေ အိမ်စဉ်အတိုင်းသာရပ်၍ ဆွမ်းခံခြင်း။ ၅။ ဧကာသနိုက်ဓုတင်- တစ်ထိုင် တစ်နေရာတည်း တွင်သာ ဆွမ်းစားခြင်း။ ၆။ ပတ္တပိုင်ဓုတင်- သပိတ်တစ်လုံးတည်းဖြင့်သာ ဆွမ်းစားခြင်း (တချို့က ဗတ်လဗိုင်ဟု လွဲမှားစွာ ပြောဆို ကြ၏၊ ဆွမ်းနှင့်ဟင်းကို ရောနှော၍စားခြင်းကို ဗတ်လဗိုင် ဟု ဆိုကြ၏။ အမှန်မှာ သပိတ်တစ်လုံးမှတစ်ပါး အခြား ခွက် ပန်းကန်များနှင့် အလှူမခံသည့်သဘော ဖြစ်၏။ ပတ္တဆိုသည်က ခွက်သပိတ်ကိုခေါ်၏။ ပတ္တပိဏ္႑က ဆို သည့်ပါဠိမှ ပတ္တပိုဏ်ဖြစ်လာ၏။ ထိုမှ ပတ္တပိုင် ဖြစ်လာ၏။ ဤသည်ကို ဗတ်လဗိုင်ဟု လွဲမှားစွာ ပြောဆိုကြခြင်း ဖြစ်၏။) ၇။ ခလုပစၦာဘတ္တဓုတင် - အကပ်ခံပြီးသော ဆွမ်းç ဘောဇဉ်ကို ဘုဉ်းပေးပြီးသည့်နောက် ထိုဆွမ်းç ဘောဇဉ် ကို ဝိနည်းတော်အရ ပရိကံပြုပြီး၍ နောက်ထပ်လာကပ် ပြန်သော်လည်း လက်ခံသုံးဆောင်မှု မရှိခြင်း။ ၈။ အာရညိကဓုတင်- ရွာကျောင်းတွင်မနေဘဲ တော ကျောင်း၌သာနေခြင်း။ ၉။ ရုက္ခမူဓုတင် -အမိုးအကာရှိသောကျောင်းတွင် မနေဘဲ သစ်တစ်ပင်ရင်း ဝါးတစ်ပင်အောက်၌သာနေ ခြင်း။ ၁၀။ အဗေ်ဘာကာသိကဓုတင်- ကျောင်း၌လည်းမနေ၊ သစ်ပင်အောက်၌လည်း မနေဘဲ လွင်တည်းခေါင်၌သာ နေခြင်း။ ၁၁။ သုသာနဓုတင်- သုသာန်၌သာနေခြင်း။ ၁၂။ ယထာသန္တသိဓုတင် - နေရာကောင်း၊ေ ကျာင်း ကောင်း၊ ဆွမ်းကောင်းတို့ကို မရွေးချယ်ဘဲ ရသမျှနှင့် တင်းတိမ်ကျေနပ်ခြင်း။ ၁၃။ နိသဇ်ဓုတင် -လဲလျောင်းခြင်း၊အိပ်စက်ခြင်းမပြုဘဲ ထိုင်ခြင်း၊ထခြင်း၊စင်္ကြံသွားလျက်သာနေခြင်း။ စသည်တို့ဖြစ်၏။ ကိလေသာစက်ကွင်းမှ ရုန်းထွက်ချင်ကြသည့် သူတော်ကောင်းများအဖို့ ငြိုငြင်စိတ်မရှိဘဲ ချမ်းသာစွာ ဖြင့် ဓုတင်ကို ကျင့်တော်မူကြသည့်အတွက် ဓုတင် ကျေးဇူး (၂၈)ပါး ရရှိနိုင်ကြလေသည်။ မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် သက်တော်(၈၀)၊ ဝါတော် (၄၅)ဝါတွင် မဟာသက္ကရာဇ်(၁၄၈)ခုနှစ်၊ ကဆုန် လပြည့် အင်္ဂါနေ့၌ ကုသိနာရုံပြည် မလ္လာမင်းတို့၏ အင်ကြင်းဥယျာဉ်တော်၌ ပရိနိဗ္ဗာန်စံတော်မူလေသည်။ မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ ရုပ်ကလာပ်တော်ကို ပူဇော်သည့် အစီအရင်အတိုင်း မီးပူဇော်၍သဂြိုဟ်ကြလေသည်။ သို့သော် မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ ရုပ်ကလာပ်တော်မှာ မီးကူးစက် လောင်ကျွမ်းခြင်းမရှိသည်ကို တွေ့မြင်ကြရ လေသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အရှင်မဟာ ကဿပမထေရ်မြတ်ကြီး ရောက်မလာသေးသဖြင့် ဘုရားရှင်၏ ရုပ်ကလာပ်တော်ကို မဖူးမြော်၊ မပူဇော် ရသေးသောကြောင့် ဖြစ်၏။ မြတ်စွာဘုရားရှင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံတော်မူပြီး ခုနစ်ရက် မြောက်နေ့တွင်- အရှင်မဟာကဿပမထေရ်မြတ်ကြီးသည် တပည့်ရဟန်းငါးရာနှင့်အတူ ကုသိနာရုံသို့ ြွကရောက် တော်မူလာသည်။ ထိုသို့ ြွကရောက်တော်မူလာပြီး မြတ်စွာဘုရားရှင်အား နောက်ဆုံးပူဇော်ခြင်းဖြင့် မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ ခြေဖဝါးတော်အစုံကို ဦးခိုက်ဖူးလိုက် ပါရစေသားဟု အဓိဋ္ဌာန် ပြုလိုက်လေသည်။ ထိုအခါ ကြီးမားလှသည့် အတောင် (၁၂၀)မြင့်သည့် နံ့သာ ကရမက်၊ စန္ဒကူးထင်းပုံကြီး အတွင်းမှ ဘုရားရှင်၏ ခြေဖဝါးတော်အစုံတို့သည် တင့်တယ်စွာ ထွက်ြွကတော် မူလာပြီးအရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ်ကြီး၏ ဦးခေါင်းတော်၌ တည်နေလေသည်။ အားရကျေနပ် လောက်သည်အထိ အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်မြတ် ကြီး ထိပ်တင်မြတ်နိုး ရှိခိုးပြီးသည့်အခါတွင်မှသာ မူလစံတော်ရာဆီသို့ ခြေတော်အစုံ ပြန်လည် ကြွရောက် တော်မူသွားလေသည်။ ထိုအခါကျမှသာလျှင် ဘုရားရှင်၏ ရုပ်ကလာပ်တော်မှာ အလိုအလျောက် တေဇောဓာတ် လောင်ကျွမ်းတော်မူခဲ့လေတော့သည်။ အရှင်မဟာကဿပမထေရ်မြတ်ကြီး၏ ဂုဏ်တော်များ - ၁။ ရဟန်းဝတ်၍ တောထွက်လာစဉ် မြတ်စွာဘုရားရှင် ကိုယ်တော်တိုင်ကြွရောက်၍ ကြိုဆိုတော်မူခြင်း၊ ၂။ မြတ်စွာဘုရား၏ သင်္ကန်းတော်ကို အလဲအလှယ် ပြု၍ ဝတ်ရုံတော်မူရခြင်း၊ ၃။ ဓုတင်တစ်ဆယ့်သုံးပါးကို အသက်ထက်ဆုံး ကျင့်ဆောင်တော်မူခြင်း၊ ၄။ မြတ်စွာဘုရားရုပ်ကလာပ်တော်ကို နောက်ဆုံးဖူးမြော် ခြင်းဖြင့် ဖူးမြော်ပြီးမှ တေဇောဓာတ် တောက်လောင် တော်မူခြင်း၊ ၅။ မြတ်စွာဘုရားရှင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူပြီးနောက် ပထမဆုံး သံဂါယနာတင်တော်မူခြင်းကို ဦးဆောင် ဦးရွက်ပြုတော်မူခြင်း၊ ၆။ သက်တော် (၁၂၀) ရှည်တော်မူခြင်း၊ ၇။ အမည်တူ ငါးဦးရှိသည့်အနက် မဟာဘွဲ့ကို အသိ အမှတ်ပြုခံရခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား၏ သာဝကရဟန်းတော်များ အနက် ကဿပဆိုသည့် အမည်တူ၊ ဘွဲ့တူ ရဟန်း (၅)ပါး ရှိ၏။ ထိုကဿပဆိုသည့်အမည်မှာ အမျိုးအနွယ် အလိုက် ခေါ်ကြသည့် အမည်များဖြစ်၏။ ဗြာဟ္မဏ လူမျိုးများသည် မျိုးဆက်နာမည်များကို ငယ်နာမည် ထက် တန်ဖိုးထားကြ၏။ ထို့ကြောင့် ကဿပအမျိုး အနွယ်များဖြစ်နေကြသဖြင့် နာမည်တူများဖြစ်နေကြ ခြင်းဖြစ်၏။ ၁။ ဂင်္ဂါမြစ်တွင်နေသော ကဿပကို နဒီကဿပ ဟု ခေါ်ကြ၏။ ၂။ ဥရုဝေလတောတွင်နေသော ကဿပကို ဥရုဝေလ ကဿပဟု ခေါ်၏။ ၃။ ဂယာအရပ်မှာ နေသော ကဿပကို ဂယာ ကဿပဟု ခေါ်၏။ ၄။ ဘုရင့်သားတော်ဖြစ်သည့်ကဿပကို ကုမာရ ကဿပဟု ခေါ်၏။ ၅။ ပိပ္ပလိလုလင်မည်သော ကဿပသည် ဂုဏ်ကျေးဇူး အထူးကြီးကျယ်သည့် ကဿပ ဖြစ်သောကြောင့် အရှင်မဟာကဿပဟု ခေါ်ဆိုကြခြင်းဖြစ်လေသတည်း။ ဥက္ကလာမြင့်သန်းအောင် အပ္ပမာဒဓမ္မရသမဂ္ဂဇင်း Dhamma Wizaya-မှဓမ္မဒါန 〰အရွင္မဟာကႆပ〰 🌾🌿🌿🌾🌿🌿🌾 ျမတ္စြာဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိေတာ္မူစဥ္ အခါက သာသနာေတာ္ကို ခ်ီးေျမႇာက္သည့္အေနျဖင့္ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ထြက္ျြကႀကိဳဆိုျခင္းျပဳေတာ္မူ သည္ကို ခံယူရေသာ ပုဂၢိဳလ္ထူး (၇)ဦး ရွိေတာ္မူေလ သည္။ ၁။ အရွင္မဟာကႆပ၊ ၂။ အရွင္မဟာကပၸိန၊ ၃။ အရွင္အႏု႐ုဒၶါ၊ ၄။ အရွင္ေကာဋိက႑ေသာဏ၊ ၅။ ဝနဝါသီ တိႆသာမေဏ၊ ၆။ ခဒိရဝနိယ ေရဝတသာမေဏ၊ ၇။ ပုကၠဳသာတိမင္းႀကီး တို႔ျဖစ္ၾက၏။ ၁။ အရွင္မဟာကႆပ အရွင္မဟာကႆပ၏ ငယ္နာမည္မွာ ပိပၸလိ ျဖစ္၏။ ႐ုပ္ဆင္းအဂၤါ အလြန္ခ်စ္စရာေကာင္းလြန္းသည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ပိပၸလိဟု မွည့္ေခၚၾကျခင္းျဖစ္ေလသည္။ အရွင္မဟာကႆပအေလာင္းအလ်ာ ပိပၸလိ သတို႔သားကို မဂဓတိုင္း မဟာတိတၳပုၰဏားမွာ မင္းပုၰဏားႀကီး ကပိလႏွင့္ မိဖုရားဘဒၵကာတို႔မွ ေမြးဖြား ျခင္းျဖစ္၏။ မ်ိဳး႐ိုးဇာတ္အားျဖင့္လည္း အလြန္ျမင့္ျမတ္ စင္ၾကယ္သည့္ ကႆပအမ်ိဳးအႏြယ္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ပိပၸလိသတို႔သား အသက္ႏွစ္ဆယ္ျပည့္ေျမာက္သည့္ အခ်ိန္တြင္ မိဘမ်ားသည္ ဂုဏ္ရည္တန္းတူ အမ်ိဳး ေကာင္းသမီးတစ္ဦးႏွင့္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားေပးခ်င္သည့္ ဆႏၵ ရွိေနၾကေလသည္။ သို႔ေသာ္ ပိပၸလိသတို႔သားသည္ အိမ္ရာ ေထာင္မႈမျပဳပါရေစနဲ႔၊ ေက်းဇူးရွင္မိဘႏွစ္ပါးတို႔ကိုသာ ျပဳစုသြားပါရေစ၊ မိဘႏွစ္ပါး ကြယ္လြန္သည့္အခါ ရဟန္းျပဳဖို႔သာ ဆႏၵရွိေနပါတယ္ဟု ေျပာေလ၏။ မိဘ မ်ားကလည္း တစ္ဦးတည္းေသာသားျဖစ္ေနသည့္ အတြက္ မိဘဘိုးဘြားတို႔၏ မ်ိဳးႏြယ္ဇာတ္ကို မျပတ္ မပ်က္ေစရန္ အားကိုးတႀကီးႏွင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေတာင္းပန္ ၾကေလသည္။ ပိပၸလိသတို႔သားကလည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ အဖန္ဖန္ ျငင္းဆန္ၿမဲျဖစ္ေလသည္။ ထိုအခါမိဘမ်ားမွာ မည္သို႔မွ မတတ္ႏိုင္ရွာဘဲ စိတ္ဆင္းရဲမႈကို ခံစားေနရ ေလသည္။ ထိုသို႔ မိဘမ်ား စိတ္ဆင္းရဲေနၾကသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရေသာအခါ ဝိပၸလိသတို႔သားမွာ မရႊင္ျပႏိုင္ ျဖစ္ရေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုယ့္အျပစ္လည္းမျဖစ္ရ ေလေအာင္ အိမ္ေထာင္ရက္သားလည္း မျပဳရေလ ေအာင္ ေတြးေတာႀကံဆရေလေတာ့သည္။ ထိုသို႔ ေတြးေတာႀကံဆသည့္အတိုင္း လူလည္းမမီ၊ နတ္လည္း မမွ်၊ အလြန္လွပေသာ မိန္းမလွေရႊစင္႐ုပ္တုတစ္႐ုပ္ကို ပိပၸလသတို႔သားသည္ အႏုပညာရွင္ တတ္ကြ်မ္းသူတို႔ အား သဘာဝမိန္းကေလးတစ္ေယာက္ႏွင့္ အရြယ္တူ သြန္းထုျပဳလုပ္ပါသည္။ ပညာရွင္မ်ားကလည္း ႏွစ္ရွည္ လမ်ား ႀကိဳးစားသြန္းထုျပဳလုပ္ၿပီးသည့္အခါ ေရႊစင္ ႐ုပ္တုမွာ အသက္ဝင္ေနသည္လားဟုပင္ ထင္မွတ္မွား ခဲ့ၾကေလသည္။ ထို႔ေနာက္ ပိပၸလသတို႔သားသည္ ေရႊစင္႐ုပ္တု ကို မိဘတို႔အား ျပသ၍ ဤေရႊစင္႐ုပ္တုႏွင့္တူေအာင္ လွပသည့္ သတို႔သမီးကိုရလွ်င္ မိမိ အိမ္ေထာင္ျပဳမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း မိဘမ်ားကို အၾကပ္ကိုင္ ေျပာဆိုေလသည္။ မိဘမ်ားကလည္း သူတို႔၏ဆႏၵကို အေလ်ာ့မေပးၾကေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ ပညာဗဟုသုတႏွင့္ျပည့္စံုသည့္ ပုၰဏားေတာ္ ရွစ္ပါးကို ေရႊစင္႐ုပ္တုအပ္ၿပီး၊ အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္ အတိုင္းတိုင္း အျပည္ျပည္သို႔ သတို႔သမီးရွာေဖြရန္ ေစလႊတ္ေလေတာ့၏။ ပညာရွိပုၰဏားေတာ္မ်ားသည္ ဇမၺဴဒိပ္ကြ်န္း၌ လွလြန္းေဆြ အမ်ိဳးသမီးေကာင္းတို႔ ေပၚထြက္ရာ ေဒသ အျဖစ္ထင္ရွားသည့္ မဒၵရာဇ္တိုင္း၊ သာဂလေနျပည္ေတာ္ သို႔ တိုက္႐ိုက္သြားေရာက္ၾကေလသည္။ ေဝသႏၱရာ မင္းႀကီး၏ မိဖုရားမဒီၵေဒဝီသည္ မဒၵရာဇ္တိုင္းသူ ျဖစ္၏။ ငါးရာ့ငါးဆယ္ဇာတ္ေတာ္မွ ကုသမင္းႀကီး၏ မိဖုရား ျဖစ္ေသာ၊ ခုနစ္ေဆာင္တိုက္ခန္းတြင္ မီးမထြန္းဘဲႏွင့္ လင္းေလာက္ေအာင္လွသူ ပဘာဝတီမွာလည္း သာဂလ ၿမိဳ႕သူျဖစ္၏။ စကားခ်ပ္။ ။ အမ်ားက ပပဝတီဟု ေခၚေဝၚ သံုးစြဲေနျခင္းသည္ မွား၏။ ပပဝတီမဟုတ္ပါ။ ပဘာဝတီ ျဖစ္၏။ ပ၊ ဘာ ဆိုသည့္ပါဠိမွာ အေရာင္၊ အလင္းဟု ျမန္မာ အဓိပၸာယ္ရသည္။ ပုၰဏားေတာ္ ရွစ္ပါးတို႔သည္ သာဂလၿမိဳ႕ေတာ္ မွာပင္ ေရႊစင္႐ုပ္တုႏွင့္တူသည့္ အလြန္လွပသည့္ သတို႔သမီးကို ေတြ႕လိုက္ၾကရေလသည္။ ထိုသတို႔သမီး မွာပုၰဏားႀကီးေကာသိယ၏သမီး၊ တစ္ဆယ့္ေျခာက္ႏွစ္ အရြယ္သာရွိေသးသည့္ ဘဒၵကာပိလာနီဆိုသူျဖစ္၏။ ပုၰဏားေတာ္ရွစ္ပါးတို႔သည္လည္း ေရႊစင္႐ုပ္တုကို အတြင္းဥစၥာျပဳလ်က္ ေကာသိယပုၰဏားႀကီးထံတြင္ ပိပၸလိ သတို႔သားအတြက္ ေတာင္းရမ္းေစ့စပ္ေလ၏။ ေကာသိယပုၰဏားႀကီးကလည္း ပိပၸလိသတို႔သား၏ မ်ိဳး႐ိုးဥစၥာ ဂုဏ္သိကၡာတို႔ကို ေမးျမန္းၿပီး ႏွစ္သက္ ေက်နပ္စြာလက္ခံေလ၏။ ဤသို႔ျဖင့္ ပုၰဏားေတာ္ ရွစ္ပါးတို႔ ေအာင္ျမင္ စြာ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာၾကသည္။ ပိပၸလိသတို႔သား၏ မိဘႏွစ္ပါးတို႔မွာ ပုၰဏားေတာ္မ်ား၏ စကားကိုၾကားရ သည့္အခါ အတိုင္းမသိ ဝမ္းေျမာက္ၾကည္ႏူးမိၾကေလ၏။ သို႔ေသာ္ ပိပၸလိသတို႔သားအဖို႔မူ အလြန္တရာ စိတ္ ညစ္ညဴးစြာ ခံစားေနရေလသည္။ အိမ္ေထာင္မျပဳရ ေလေအာင္ ပရိယာယ္ေဝ၀ုစ္ျဖင့္ ေရႊစင္႐ုပ္တုႏွင့္ တူ သူကို ဤဇမၺဴမွာ ရွာေတြ႕ႏိုင္မည္ မဟုတ္ဟု ထင္ခဲ့မိ ေလသည္။ သို႔ေသာ္ မၾကာခင္ လက္ထပ္ပြဲဆင္ႏႊဲရမည့္ အေျခအေနသို႔ ဆိုက္ေရာက္ရေပေတာ့မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ ေတြးေတာႀကံဆရျပန္ေလေတာ့သည္။ ပိပၸလိသတို႕သားသည္ သူ ယံုၾကည္ရသည့္ လူယံုေတာ္မ်ားကို သာဂလေနျပည္ေတာ္မွ ဘဒၵ ကာပိလာနီသတို႔သမီးကေလးထံသို႔ လွ်ိဳ႕ဝွက္စာ တစ္ေစာင္ေရး၍ ေပးပို႔ေစခိုင္းလိုက္ေလသည္။ စာထဲ တြင္ ႏွမ ဘဒၵကာပိလာနီ-ငါႏွင့္အိမ္ေထာင္ျပဳရန္ မလို လားပါႏွင့္၊ ငါကား မိဘမ်ားကြယ္လြန္ေသာ္ ရဟန္းျပဳ မည့္သူျဖစ္သည္၊ ထိုအခါတြင္ သင္တစ္ဦးတည္း စိတ္ ဆင္းရဲစြာ က်န္ရစ္ခဲ့ပါလိမ့္မည္ဟု ေရးသားထား၏။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ပါရမီရွင္ ဆုႀကီးပန္တို႔၏ တိုက္ဆိုင္မႈသည္ အံ့ဩဖြယ္ ျဖစ္ေခ်သည္။ သာဂလ ေနျပည္ေတာ္မွ ဘဒၵကာပိလာနီ အမ်ိဳးသမီးကေလးမွာ လည္း အိမ္ေထာင္ျပဳရမည္ကို အလြန္ပင္ ထိတ္လန္႔ စက္ဆုပ္ ရြံရွာေနေလ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘဒၵကာပိလာနီ သတို႔သမီးသည္လည္း သူမ၏ အေစအပါး လူယံုေတာ္ ေယာက်ာ္းသားမ်ားကို ေခၚယူ၍ ပိပၸလိသတို႕သားထံ စာတစ္ေစာင္ေရး၍ လွ်ိဳ႕ဝွက္စြာ ေပးခိုင္းလိုက္၏။ စာ ထဲတြင္ သူမအား လက္မထပ္လိုပါႏွင့္၊ ရဟန္းမဘိကၡဳနီ ျပဳရန္သာ စိတ္ဆႏၵရွိသည့္ အေၾကာင္းျဖစ္၏။ ထိုသို႔ တိုက္ဆိုင္ရသည့္အေၾကာင္းသည္ကား အရွင္မဟာကႆပအေလာင္းေတာ္ ပိပၸလိလုလင္ႏွင့္ ဘဒၵကာပိလာနီအမ်ိဳးသမီးတို႔သည္ လြန္ခဲ့သည့္ ကမၻာတစ္သိန္းအခ်ိန္က ပြင့္ထြန္းေတာ္မူခဲ့သည့္ ပဒုမုတၲရဘုရားရွင္ထံတြင္ ဆုႀကီးပန္ခဲ့ၾကသူမ်ားျဖစ္၏။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ဘဝေပါင္းမ်ားစြာ ပါရမီျဖည့္ခဲ့ၾကေလ သည္။ တစ္ခုေသာဘဝတြင္ စည္းစိမ္ဥစၥာတို႔ကို ပယ္စြန္႔ ၿပီး တစ္ဦးက ရဟန္း၊ တစ္ဦးက ရဟန္းမ ျပဳခဲ့ၾကသည္။ အသက္ထက္ဆံုး ဈာန္ဝိပႆနာပြားမ်ား အားထုတ္ၾက ၿပီး ျဗဟၼာ့ျပည္သို႔လားၾကရသည္။ ယခု ေဂါတမ ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္တြင္ ျဗဟၼာ့ျပည္မွ စုေတခဲ့ ၾကၿပီး ပိပၸလိလုလင္ႏွင့္ ဘဒၵကာပိလာနီ သတို႔သမီး ျဖစ္လာခဲ့ၾက၏။ ထို႕ေၾကာင့္ အိမ္ရာတည္ေထာင္ လူတို႔ ေဘာင္မွာ ကိေလသာအညစ္အေၾကးမ်ားႏွင့္ မေနလိုၾက ျခင္း ျဖစ္ေလသည္။ ပိပၸလိသတို႕သားႏွင့္ ဘဒၵကာပိလာနီသတို႕ သမီးတို႕သည္ တစ္ေယာက္ႏွင့္တစ္ေယာက္ လက္မထပ္ ျဖစ္ရန္ သဝဏ္လႊာေစတမန္မ်ား လွ်ိဳ႕ဝွက္စြာ ေစလႊတ္ ခဲ့ၾကေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကပါေခ်။ အဘယ္ ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ႏွစ္ျပည္ေထာင္နယ္ျခား အပန္းေျဖ စခန္းတစ္ခုတြင္ ေစတမန္အခ်င္းခ်င္းတို႔ ေတြ႕ဆံုၾက ၿပီး အေပါင္းအသင္းျဖစ္သြားၾကေလ၏။ ဤသို႕ေျပာဆို ၾကရင္းမွ သဝဏ္လႊာအေၾကာင္း စကားစပ္မိၾကေလ သည္။ ထိုသို႕ စကားစပ္မိၾကၿပီး သူတို႔သခင္ သခင္မ အေၾကာင္းကို သိလိုက္ၾကရ၏။ ေစတမန္မ်ားသည္ ေလာကီအာ႐ံုကာမဂုဏ္နယ္အတြင္းမွ လူသားမ်ား ျဖစ္ၾကသျဖင့္ ရင္ထုမနာျဖစ္မိၾကေလသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ေစတမန္မ်ားသည္ သူတို႕ေစတနာျဖင့္ လက္ထပ္ပြဲ ျဖစ္ေအာင္ သဝဏ္လႊာတြင္ပါသည့္စာမ်ားကို ျပင္ဆင္ ေရးသားၿပီး ေပးလိုက္ၾကေလသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ပိပၸလိသတို႔သားႏွင့္ ဘဒၵကာပိလာနီ သတို႔သမီးတို႔ ႀကီးက်ယ္စြာ လက္ထပ္လိုက္ၾကေလ၏။ ထိုလက္ထပ္သည့္ညတြင္ မိဘတို႔က စီမံ ခင္းက်င္းထားသည့္ အိပ္ခန္းတြင္းသို႕ ဝင္သည့္အခါ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးၾကား၌ ပန္းကံုးမ်ားျခားၿပီး သန္႔ရွင္း စင္ၾကယ္စြာ အိပ္စက္ၾကေလသည္။ ရာဂမဖက္ ေမတၲာ သက္သက္ႏွင့္သာ ေျပာဆိုဆက္ဆံၾကေလသည္။ ဤသို႔ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကၿပီး ေနာက္ဆံုး မိဘမ်ား ကြယ္လြန္ သြားၾကသည့္အခါတြင္ အလံုးစံုေသာ ဥစၥာပစၥည္းမ်ားကို စြန္႔လႊတ္၍ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကို အာ႐ံုျပဳလ်က္ ပရိကၡရာသကၤန္းႏွင့္ ရဟန္းဝတ္ၿပီး သေဘာထားခ်င္း တူညီစြာ ေတာထြက္ခဲ့ၾကေလေတာ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္ ေဝဠဳဝန္ေက်ာင္းေတာ္၌ သီတင္းသံုး ေနေတာ္မူေလ၏။ ပိပၸလိရဟန္းႏွင့္ ဘဒၵကာပိလာနီရဟန္းမ တို႔သည္ ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္သို႔ ဦးတည္လ်က္ တစ္ခရီး တည္းအတူလာခဲ့ၾက၏။ ထိုသို႔ ေရွ႕သြားေနာက္လိုက္ အစဥ္တစ္စိုက္ သြားလာေနၾကရာမွ ပိပၸလိရဟန္းက ဤသို႔ စဥ္းစားမိေလသည္။ ရဟန္းႏွင့္ ရဟန္းမ အတူ တကြ သြားလာေနၾကတာဟာ လူမ်ားျမင္လို႔ မတင့္တယ္ ႏိုင္ပါလား၊ ရဟန္းဝတ္ထားပါလ်က္ မိန္းမသား တစ္ေယာက္ကို မခြဲႏိုင္ မခြာရက္သကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူနဲ႔ငါ လမ္းခြဲမွ သင့္ေလ်ာ္ေပလိမ့္မည္ဟု စဥ္းစား ဆံုးျဖတ္လိုက္ေလသည္။ မၾကာခင္ ခရီးလမ္းဆံု လမ္းႏွစ္သြယ္သို႔ေရာက္ လာသည့္အခါ ပိပၸလိရဟန္းက အက်ိဳးအေၾကာင္း ရွင္းျပၿပီး ခရီးလမ္းခြဲၾကရန္ ေျပာေလသည္။ ထိုအခါ ဘဒၵကာပိလာနီရဟန္းမကလည္း သေဘာတူမွ်စြာျဖင့္ လက္ခံေလသည္။ ပိပၸလိရဟန္းက လက္ဝဲလမ္း လက္ယာလမ္းႏွစ္သြယ္ ႀကိဳက္ရာလမ္း ေရြးခ်ယ္ရန္ ဘဒၵကာ ပိလာနီရဟန္းမအား အခြင့္အေရးေပးေလ သည္။ ဘဒၵကာပိလာနီရဟန္းမကလည္း မင္းေယာက်ာ္း တို႔ မည္သည္ လက္ယာလမ္းကိုယူ၍ မင္းမိန္းမမ်ား သည္ လက္ဝဲလမ္းကိုသာ ယူသင့္သည္ ျဖစ္၍ မိမိက လက္ဝဲလမ္းကိုသာ လိုက္ပါေတာ့မည္၊ သံသရာဘဝ အဆက္ဆက္က ပါရမီကို တူညီစြာျဖည့္က်င့္ခဲ့သည့္ မိမိအေနႏွင့္ အရွင္ဘုရားအား ေနာက္ဆံုးကန္ေတာ့ ျခင္းျဖင့္ တပည့္ေတာ္မက ရွိခိုးကန္ေတာ့လိုက္ပါတယ္ ဘုရားဟုဆိုလ်က္ ေျမႀကီးေပၚ၌ ပုဆစ္တုပ္ ဦးခ် ကန္ေတာ့လိုက္ေလသည္။ ထိုသို႔ ကန္ေတာ့ၿပီးေနာက္ တစ္ေယာက္ တစ္လမ္းတစ္ခရီးစီ ခြဲခြာလိုက္ၾကသည္ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္ မဟာပထဝီေျမႀကီးသည္ ပဲ့တင္သံဟည္းလ်က္ ျပင္းထန္စြာ တုန္လႈပ္ေလေတာ့၏။ မဟာပထဝီေျမႀကီး တုန္ဟည္းလႈပ္ခါသည္ကို သမႏၱစကၡဳရွင္ ျမတ္စြာဘုရားသခင္ သိျမင္ေတာ္မူ လိုက္ေလသည္။ ထိုေၾကာင့္ ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္ႏွင့္ နာလႏၵ ၿမိဳ႕အၾကား ဗဟုပုတၲကပေညာင္ပင္ရင္းအေရာက္ ေဝဠဳဝန္ေက်ာင္းေတာ္မွ သံုးဂါဝုတ္မွ်ခရီးကို ျမတ္စြာ ဘုရားရွင္ တစ္ကိုယ္တည္း ျြကေရာက္ေတာ္မူလာၿပီး လွ်င္ ဒိသာဖရဏေရာင္ျခည္ေတာ္ေျခာက္သြယ္ လႊတ္ ေတာ္မူလ်က္ စံေနႀကိဳလင့္ေတာ္မူေလသည္။ အရွင္မဟာကႆပမေထရ္ႀကီးသည္ ဓုတင္ အရာတြင္ ဧတဒဂ္ရေတာ္မူၿပီး ဘဒၵကာပီလာနီ ရဟႏၱာ ေထရီသည္ ပုေဗၺနိဝါသဧတဒဂ္ကို ရေတာ္မူသည္။ အရွင္မဟာကႆပမေထရ္ျမတ္ႀကီးသည္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူၿပီးသည့္ေနာက္ ဗုဒၶဘုရားရွင္ေတာ္ျမတ္ ေဟာၾကားေတာ္မူသမွ် ဓမၼ ဝိနယတို႔ကို ယေန႔တိုင္ မေပ်ာက္ပ်က္ တည္တံ့ေနေစ ရန္၊ ဦးစြာပထမ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳေတာ္မူ၍ သံဂါယနာ တင္ေတာ္မူခဲ့သည့္ ေက်းဇူးရွင္ မေထရ္ျမတ္ႀကီးတစ္ပါး ျဖစ္၏။ အရွင္မဟာကႆပမေထရ္ျမတ္ႀကီး၏ ဂုဏ္ ေက်းဇူးကို သိျမင္ေတာ္မူသည့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က အရွင္မဟာကႆပမေထရ္ျမတ္ႀကီးႏွင့္ သကၤန္းခ်င္း အလဲအလွယ္ျပဳၿပီး ဝတ္႐ံုခြင့္ ေပးေတာ္မူေလသည္။ ဤသို႔ခ်ီးေျမႇာက္ျခင္းခံေတာ္မူရသည္မွာ ဤသာသနာ ေတာ္၌ အရွင္မဟာကႆပမေထရ္ျမတ္ႀကီး တစ္ပါး တည္းသာ ရွိေတာ္မူ၏။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ဝတ္႐ံုေတာ္မူသည့္ သကၤန္း ၏ ဂုဏ္ေတာ္ႀကီးမားပံုမွာလည္း ဗုဒၶျမတ္စြာကိုယ္ေတာ္ တိုင္ ေသနနိဂံုး လူေသေကာင္စြန္႔ပစ္ရာအရပ္မွ သကၤန္း အလ်ာအျဖစ္ ပံ့သကူေကာက္ယူေတာ္မူစဥ္က မဟာ ပထဝီေျမႀကီး သိမ့္သိမ့္တုန္သြားရေလသည္။ ထိုမွ် တန္ခိုးရွိန္ေစာ္ အာႏုေဘာ္ႀကီးသည့္ သကၤန္းျဖစ္၏။ အရွင္မဟာကႆပမေထရ္ျမတ္လည္း ျမတ္စြာဘုရား ရွင္၏ ပံ့သကူသကၤန္းေတာ္ျမတ္ကို ဝတ္႐ံုလိုက္သည့္ အခ်ိန္မွစၿပီး ဓုတင္အက်င့္(၁၃)ပါးကို အသက္ထက္ဆံုး က်င့္ေဆာင္သြားေတာ္မူေလသည္။ ဓုတင္ဆိုသည့္ စကားလံုး၏အဓိပၸာယ္ကို သိမွ သာလွ်င္ က်င့္ႀကံအားထုတ္ေတာ္မူၾကသည့္ သဒၶါ ဝီရိယကို အံ့ဩခ်ီးမြမ္း၍မဆံုး ၾကည္ညိဳႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္၏။ ဓုတင္ဆိုသည္မွာ ကိေလသာအေႏွာင္အဖြဲ႕မွ ခါထြက္ျခင္းဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။ ခါထြက္ျခင္းဆိုသည့္ စကားကလည္း လံု႕လဝီရိယႏွင့္ ေဆာင့္ခါ႐ုန္းထြက္သည့္ သေဘာ၊ သာယာမႈမွန္သမွ်ကို တြန္းလွန္ဖယ္ရွားသည့္ သေဘာကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္၏။ ဓုတင္(၁၃)ပါး ရွိသည္။ ၁။ ပံ့သကူဓုတင္ - ဒါယကာတို႔လွဴဒါန္းေသာ သကၤန္း ကို မဝတ္႐ံုဘဲ လူတို႔စြန္႔ပစ္ထားေသာ အဝတ္မ်ားကို သာ ေလွ်ာ္ဖြပ္အေရာင္ဆိုး၍ ခ်ဳပ္ဖာဆက္စပ္ၿပီး ဝတ္ေတာ္မူျခင္း။ ၂။ တိစီဝရိတ္ဓုတင္ - ခါးဝတ္သင္းပိုင္၊ ကိုယ္႐ံုဧကသီ၊ ပခံုးတင္ဒုကုဋ္၊ သကၤန္းႀကီး ဤသံုးထည္မွအပ အပို မထားရွိ၊ မသံုးေဆာင္ျခင္း။ ၃။ ပိ႑ပတ္ဓုတင္ - ဆြမ္းခံ၍ရေသာ ဆြမ္းမွအပ လာဘ္ပိုလာဘ္လွ်ံအား အလွဴမခံျခင္း။ ၄။ သပဒါနစာရိကဓုတင္ - ဆြမ္းရသည္ျဖစ္ေစ၊ မရသည္ျဖစ္ေစ အိမ္စဥ္အတိုင္းသာရပ္၍ ဆြမ္းခံျခင္း။ ၅။ ဧကာသႏိုက္ဓုတင္- တစ္ထိုင္ တစ္ေနရာတည္း တြင္သာ ဆြမ္းစားျခင္း။ ၆။ ပတၲပိုင္ဓုတင္- သပိတ္တစ္လံုးတည္းျဖင့္သာ ဆြမ္းစားျခင္း (တခ်ိဳ႕က ဗတ္လဗိုင္ဟု လြဲမွားစြာ ေျပာဆို ၾက၏၊ ဆြမ္းႏွင့္ဟင္းကို ေရာေႏွာ၍စားျခင္းကို ဗတ္လဗိုင္ ဟု ဆိုၾက၏။ အမွန္မွာ သပိတ္တစ္လံုးမွတစ္ပါး အျခား ခြက္ ပန္းကန္မ်ားႏွင့္ အလွဴမခံသည့္သေဘာ ျဖစ္၏။ ပတၱဆိုသည္က ခြက္သပိတ္ကိုေခၚ၏။ ပတၲပိ႑က ဆို သည့္ပါဠိမွ ပတၱပိုဏ္ျဖစ္လာ၏။ ထိုမွ ပတၱပိုင္ ျဖစ္လာ၏။ ဤသည္ကို ဗတ္လဗိုင္ဟု လြဲမွားစြာ ေျပာဆိုၾကျခင္း ျဖစ္၏။) ၇။ ခလုပစၦာဘတၲဓုတင္ - အကပ္ခံၿပီးေသာ ဆြမ္းç ေဘာဇဥ္ကို ဘုဥ္းေပးၿပီးသည့္ေနာက္ ထိုဆြမ္းç ေဘာဇဥ္ ကို ဝိနည္းေတာ္အရ ပရိကံျပဳၿပီး၍ ေနာက္ထပ္လာကပ္ ျပန္ေသာ္လည္း လက္ခံသံုးေဆာင္မႈ မရွိျခင္း။ ၈။ အာရညိကဓုတင္- ရြာေက်ာင္းတြင္မေနဘဲ ေတာ ေက်ာင္း၌သာေနျခင္း။ ၉။ ႐ုကၡမူဓုတင္ -အမိုးအကာရွိေသာေက်ာင္းတြင္ မေနဘဲ သစ္တစ္ပင္ရင္း ဝါးတစ္ပင္ေအာက္၌သာေန ျခင္း။ ၁၀။ အေဗၻာကာသိကဓုတင္- ေက်ာင္း၌လည္းမေန၊ သစ္ပင္ေအာက္၌လည္း မေနဘဲ လြင္တည္းေခါင္၌သာ ေနျခင္း။ ၁၁။ သုသာနဓုတင္- သုသာန္၌သာေနျခင္း။ ၁၂။ ယထာသႏၱသိဓုတင္ - ေနရာေကာင္း၊ေ က်ာင္း ေကာင္း၊ ဆြမ္းေကာင္းတို႔ကို မေရြးခ်ယ္ဘဲ ရသမွ်ႏွင့္ တင္းတိမ္ေက်နပ္ျခင္း။ ၁၃။ နိသဇ္ဓုတင္ -လဲေလ်ာင္းျခင္း၊အိပ္စက္ျခင္းမျပဳဘဲ ထိုင္ျခင္း၊ထျခင္း၊စႀကႍသြားလ်က္သာေနျခင္း။ စသည္တို႔ျဖစ္၏။ ကိေလသာစက္ကြင္းမွ ႐ုန္းထြက္ခ်င္ၾကသည့္ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားအဖို႔ ၿငိဳျငင္စိတ္မရွိဘဲ ခ်မ္းသာစြာ ျဖင့္ ဓုတင္ကို က်င့္ေတာ္မူၾကသည့္အတြက္ ဓုတင္ ေက်းဇူး (၂၈)ပါး ရရွိႏိုင္ၾကေလသည္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ သက္ေတာ္(၈၀)၊ ဝါေတာ္ (၄၅)ဝါတြင္ မဟာသကၠရာဇ္(၁၄၈)ခုႏွစ္၊ ကဆုန္ လျပည့္ အဂၤါေန႔၌ ကုသိနာ႐ံုျပည္ မလႅာမင္းတို႔၏ အင္ၾကင္းဥယ်ာဥ္ေတာ္၌ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူေလသည္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ႐ုပ္ကလာပ္ေတာ္ကို ပူေဇာ္သည့္ အစီအရင္အတိုင္း မီးပူေဇာ္၍သၿဂိဳဟ္ၾကေလသည္။ သို႔ေသာ္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ႐ုပ္ကလာပ္ေတာ္မွာ မီးကူးစက္ ေလာင္ကြ်မ္းျခင္းမရွိသည္ကို ေတြ႕ျမင္ၾကရ ေလသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အရွင္မဟာ ကႆပမေထရ္ျမတ္ႀကီး ေရာက္မလာေသးသျဖင့္ ဘုရားရွင္၏ ႐ုပ္ကလာပ္ေတာ္ကို မဖူးေျမာ္၊ မပူေဇာ္ ရေသးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူၿပီး ခုနစ္ရက္ ေျမာက္ေန႔တြင္- အရွင္မဟာကႆပမေထရ္ျမတ္ႀကီးသည္ တပည့္ရဟန္းငါးရာႏွင့္အတူ ကုသိနာ႐ံုသို႔ ျြကေရာက္ ေတာ္မူလာသည္။ ထိုသို႔ ျြကေရာက္ေတာ္မူလာၿပီး ျမတ္စြာဘုရားရွင္အား ေနာက္ဆံုးပူေဇာ္ျခင္းျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ေျခဖဝါးေတာ္အစံုကို ဦးခိုက္ဖူးလိုက္ ပါရေစသားဟု အဓိ႒ာန္ ျပဳလိုက္ေလသည္။ ထိုအခါ ႀကီးမားလွသည့္ အေတာင္ (၁၂၀)ျမင့္သည့္ နံ႕သာ ကရမက္၊ စႏၵကူးထင္းပံုႀကီး အတြင္းမွ ဘုရားရွင္၏ ေျခဖဝါးေတာ္အစံုတို႔သည္ တင့္တယ္စြာ ထြက္ျြကေတာ္ မူလာၿပီးအရွင္မဟာကႆပ မေထရ္ျမတ္ႀကီး၏ ဦးေခါင္းေတာ္၌ တည္ေနေလသည္။ အားရေက်နပ္ ေလာက္သည္အထိ အရွင္မဟာကႆပ မေထရ္ျမတ္ ႀကီး ထိပ္တင္ျမတ္ႏိုး ရွိခိုးၿပီးသည့္အခါတြင္မွသာ မူလစံေတာ္ရာဆီသို႔ ေျခေတာ္အစံု ျပန္လည္ ၾကြေရာက္ ေတာ္မူသြားေလသည္။ ထိုအခါက်မွသာလွ်င္ ဘုရားရွင္၏ ႐ုပ္ကလာပ္ေတာ္မွာ အလိုအေလ်ာက္ ေတေဇာဓာတ္ ေလာင္ကြ်မ္းေတာ္မူခဲ့ေလေတာ့သည္။ အရွင္မဟာကႆပမေထရ္ျမတ္ႀကီး၏ ဂုဏ္ေတာ္မ်ား - ၁။ ရဟန္းဝတ္၍ ေတာထြက္လာစဥ္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္တိုင္ၾကြေရာက္၍ ႀကိဳဆိုေတာ္မူျခင္း၊ ၂။ ျမတ္စြာဘုရား၏ သကၤန္းေတာ္ကို အလဲအလွယ္ ျပဳ၍ ဝတ္႐ံုေတာ္မူရျခင္း၊ ၃။ ဓုတင္တစ္ဆယ့္သံုးပါးကို အသက္ထက္ဆံုး က်င့္ေဆာင္ေတာ္မူျခင္း၊ ၄။ ျမတ္စြာဘုရား႐ုပ္ကလာပ္ေတာ္ကို ေနာက္ဆံုးဖူးေျမာ္ ျခင္းျဖင့္ ဖူးေျမာ္ၿပီးမွ ေတေဇာဓာတ္ ေတာက္ေလာင္ ေတာ္မူျခင္း၊ ၅။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံဝင္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ပထမဆံုး သံဂါယနာတင္ေတာ္မူျခင္းကို ဦးေဆာင္ ဦးရြက္ျပဳေတာ္မူျခင္း၊ ၆။ သက္ေတာ္ (၁၂၀) ရွည္ေတာ္မူျခင္း၊ ၇။ အမည္တူ ငါးဦးရွိသည့္အနက္ မဟာဘြဲ႕ကို အသိ အမွတ္ျပဳခံရျခင္း၊ ျမတ္စြာဘုရား၏ သာဝကရဟန္းေတာ္မ်ား အနက္ ကႆပဆိုသည့္ အမည္တူ၊ ဘြဲ႕တူ ရဟန္း (၅)ပါး ရွိ၏။ ထိုကႆပဆိုသည့္အမည္မွာ အမ်ိဳးအႏြယ္ အလိုက္ ေခၚၾကသည့္ အမည္မ်ားျဖစ္၏။ ျဗာဟၼဏ လူမ်ိဳးမ်ားသည္ မ်ိဳးဆက္နာမည္မ်ားကို ငယ္နာမည္ ထက္ တန္ဖိုးထားၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ကႆပအမ်ိဳး အႏြယ္မ်ားျဖစ္ေနၾကသျဖင့္ နာမည္တူမ်ားျဖစ္ေနၾက ျခင္းျဖစ္၏။ ၁။ ဂဂၤါျမစ္တြင္ေနေသာ ကႆပကို နဒီကႆပ ဟု ေခၚၾက၏။ ၂။ ဥ႐ုေဝလေတာတြင္ေနေသာ ကႆပကို ဥ႐ုေဝလ ကႆပဟု ေခၚ၏။ ၃။ ဂယာအရပ္မွာ ေနေသာ ကႆပကို ဂယာ ကႆပဟု ေခၚ၏။ ၄။ ဘုရင့္သားေတာ္ျဖစ္သည့္ကႆပကို ကုမာရ ကႆပဟု ေခၚ၏။ ၅။ ပိပၸလိလုလင္မည္ေသာ ကႆပသည္ ဂုဏ္ေက်းဇူး အထူးႀကီးက်ယ္သည့္ ကႆပ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အရွင္မဟာကႆပဟု ေခၚဆိုၾကျခင္းျဖစ္ေလသတည္း။ ဥကၠလာျမင့္သန္းေအာင္ အပၸမာဒဓမၼရသမဂၢဇင္း Dhamma Wizaya-မွဓမၼဒါန

via အလင္းေရာင္ ဓမၼ https://ift.tt/2NHb1Fp