ပရိညာ၃ပါး ••••••••••• ပရိညာ ဟူသည္ ပိုင္းျခား၍ သိေသာ ဉာဏ္ပညာကို ေခၚ၏။ ပရိ = ပိုင္းျခား၍ ညာ = သိေသာဉာဏ္ ပရိညာ = ပိုင္းျခား၍သိေသာ ဉာဏ္ပညာ။ ( ဝိသုဒၶိမဂ္ ) ယင္း ပရိညာသည္ သုံးပါးရိွေလ၏။ ယင္းတို႔မွာ ... ( ၁ ) ဉာတပရိညာ ( ၂ ) တီရဏပရိညာ ( ၃ ) ပဟာနပရိညာ တို႔ ျဖစ္ၾက၏။ ( ၁ ) ဉာတပရိညာ ဟူသည္ သိအပ္သိထိုက္ေသာ ရုပ္နာမ္တို႔၏ အေၾကာင္းတရားကို ပိုင္းျခား၍ သိေသာ ဉာဏ္ပညာကို ေခၚရ၏။ ဉာတ = သိအပ္ သိထိုက္ေသာ ( ဤေနရာ၌ ရုပ္နာမ္နွင့္၎တို႔၏ အေၾကာင္းတရားပင္ ျဖစ္၏။ ) ပရိညာ = ပိုင္ျခား၍ သိေသာ ဉာဏ္ပညာ။ ( ၂ ) တီရဏပရိညာ ဟူသည္ စုံစမ္းသုံးသပ္လ်ွက္ ပိုင္ျခား၍ သိေသာ ဉာဏ္ပညာကို ေခၚ၏။ တီရဏ = စုံစမ္း သုံးသပ္ ဆင္ျခင္ေသာ ပရိညာ = ပိုင္းျခား၍ သိေသာ ဉာဏ္ပညာ။ ( ၃ ) ပဟာနပရိညာ ဟူသည္ ပယ္သတ္လ်ွက္ ပိုင္းျခား၍ သိေသာ ဉာဏ္ပညာကို ေခၚ၏။ ပဟာန = ပယ္တတ္ေသာ ပရိညာ = ပိုင္းျခား၍ သိေသာ ဉာဏ္ပညာ။ #ဉာတပရိညာ ========== ထိုသုံးပါးေသာ ပရိညာတို႔တြင္ .... ေဖာက္ျပန္ျခင္း လကၡဏာရိွေသာ တရားသည္ ရုပ္ျဖစ္၏။ ခံစားျခင္းလကၡဏာရိွေသာ တရားသည္ ေဝဒနာျဖစ္၏။ မွတ္သားျခင္း လကၡဏာရိွေသာ တရားသည္သညာျဖစ္ ၏ ဟု ဤသို႔ေသာနည္းျဖင့္ ထိုထို ရုပ္နာမ္တရားကို႔၏ သီးသီးေသာ သဘာဝလကၡဏာကို ေကာင္းစြာ မွတ္သည္၏ အစြမ္းအားျဖင့္ ျဖစ္ေသာ ပညာသည္ ``ဉာတပရိညာ´´မည္၏။ ဤ ဉာတပရိညာသည္ ခနၶငါးပါး (ဝါ ) ရုပ္နာမ္နွစ္ပါးကို အေၾကာင္းနွင့္တကြ ပိုင္းျခား၍ သိျခင္းျဖစ္၏။ ခနၶာကို ဉာတပရိညာျဖင့္ သိေသာအခါ သစၥာေလးပါးျဖင့္ ခြဲျခား၍ သိ၏။ ဤေလာက၌ ဝိပႆနာ ရႈပြားရမည့္ တရားမ်ားဟာ ခနၶာငါးပါး ( ဝါ ) ရုပ္နာမ္နွစ္ပါး သာျဖစ္၏။ ဤဉာဏ္သည္လည္း ေလာကုတၱရာသိ အဆင့္သို႔ မေရာက္ေသးမီွ ကာလအထိ သစၥဉာဏ္သည္ စစ္စစ္ဟု မဆိုနိုင္ေသးေခ်။ အမွန္အားျဖင့္ ခနၶာငါးပါး ( ဝါ ) ရုပ္နာမ္နွစ္ပါးနွင့္ ပတ္သက္၍ မည္သို႔ပင္ သိေစကာမူ ေလာကုတၱရာသိ အဆင့္သို႔ေရာက္ၿပီး ``ပစၥေဝကၡဏဉာဏ္´´ျဖင့္ မဆင္ျခင္နိုင္ေသးသမ်ွ ကာလပတ္လုံး ထိုအသိသည္ အတၱ၌ အႏုသယ အေနျဖင့္ ပါဝင္ေနေသးေသာေၾကာင့္ ပုဂၢိဳလ္သိသေဘာသည္ ပါဝင္ေနသည္သာ ျဖစ္၏။ ေလာကုတၱရာအဆင့္သို႔ ေရာက္ပါမွ မဂၢင္ရွစ္ပါးသည္ အတၱေနရာ၌ အစားဝင္ၿပီး ပုဂၢိဳလ္သ္ိအေနျဖင့္ မဟုတ္ဘဲ ဓမၼသိအဆင့္ျဖင့္ သိ၏။ ဓမၼစစ္ဟူသည္ မဂၢင္ရွစ္ပါး၌ ပါဝင္ေသာ သီလမဂၢင္ သုံးပါး ေပါင္း၍သိေသာ အသိျဖစ္၏။ သီလမဂၢင္သုံးပါးသည္ ``ဝိရတီေစတသိတ္´´သေဘာအရ နိဗၺာန္ကို အာရုံျပဳၿပီးမွ တစ္စုတစ္ေပါင္းတည္း ျဖစ္နိုင္၏။ ထိုအခါမွ မဂၢင္ရွစ္ပါးျဖစ္၏။ #တီရဏပရိညာ =========== တီရဏပရိညာဟူသည္ ရုပ္သည္မၿမဲ၊ ေဝဒနာသည္မၿမဲ ဤသို႔ အစရိွေသာနည္းျဖင့္ ( သဘာဝလကၡာဏကို ေကာင္းစြာ ရႈမွတ္သည္၏ အစြမ္းအားျဖင့္ယူၿပီး ရႈသိၿပီး ျဖစ္ကုန္ေသာ ) ထိုရုပ္နာမ္တရားတို႔အားပင္လ်ွင္ ``သာမညလကၡဏာ´´ကို တင္၍ ျဖစ္ေသာ၊ လကၡဏာလ်ွင္ အာရုံရွိေသာ ဝိပႆနာပညာသည္ `` တီရဏပရိညာ´´မည္၏။ ကိစၥဉာဏ္ ကို တီရဏပရိညာျဖင့္ သိျခင္းဟူ၍ ဆိုရ၏။ ကိစၥဉာဏ္တြင္ ပိုင္းျခားသိရမည့္ ဒုကၡသစၥာကိစၥ၊ ပယ္ရမည့္ သမုဒယသစၥာကိစၥ၊ မ်က္ေမွာက္ျပဳရမည့္ နိေရာဓသစၥာကိစၥ၊ ပြားမ်ားရမည့္ မဂၢသစၥာတို႔ ပါဝင္၏။ တီရဏပရိညာဟူသည္ ျဖစ္ပ်က္ကိုျမင္ေသာ ``ဝိပႆနာဉာဏ္´´ပင္ျဖစ္၏။ သို႔ရာတြင္ ထိုဉာဏ္ျဖင့္သိေသာ ကိစၥဉာဏ္ဟူသည္လည္း ေလာကုတၱရာသိ အဆင့္ေရာက္ၿပီး ပစၥေဝကၡဏာဉာဏ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ၿပီးပါမွ ကိစၥဉာဏ္ စစ္စစ္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုရမည္။ ဝိပႆနာအဆင့္တြင္ ဆိုင္ရာမဂ္အလိုက္ ပယ္ရမည့္ ကိေလသာမ်ားကို ျမစ္ျပတ္ ပယ္သတ္နိုင္ျခင္း မရိွေသးေသာေၾကာင့္ ဝိပႆနာသိ၌လည္း ပုဂၢိဳလ္သိသည္ အႏုသယအေနျဖင့္ ပါဝင္ေနေသးသည္သာျဖစ္၏။ အတၱအေနျဖင့္သိေသာ အသိဟူ၍ မပါဘဲ မဂၢင္ရွစ္ပါး ဓမၼအေနျဖင့္ သိေသာ ဓမၼသိျဖင့္ သိမွသာ အရိယာသစၥာ၏ ကိစၥဉာဏ္သေဘာသည္ ၿပီးျပည့္စုံ၏။ #ပဟာနပရိညာ =========== ပဟာနပရိညာဟူသည္ သာမညလကၡာ ကို ရႈသည္၏ အစြမ္းအားျဖင့္ ယူၿပီး ရႈသိၿပီးျဖစ္ကုန္ေသာ ထိုရုပ္နာမ္တရားတို႔၌ ပင္လ်ွင္ အာရုံရိွေသာ ``ဝိပႆနာပညာ´´သည္ ပဟာနပရိညာ မည္၏။ ကတဉာဏ္ ကို ပဟာနပရိညာျဖင့္ သိျခင္းဟူ၍ ဆိုရ၏။ ပဟာနပရိညာဟူသည္ ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာမဂ္ျဖင့္ ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာ ကိေလသာမ်ားကို ပယ္ျခင္း ျဖစ္၏။ ထိုပယ္ရာတြင္ ျမစ္ျပတ္ပယ္ျခင္းကို ဆို၏။ ျမစ္ျပတ္ပယ္ျခင္းကို ပါဠိေဝါဟာရအားျဖင့္ ``သမုေစၧဒပဟာန္´´ပင္ျဖစ္၏။ သစၥာေလးပါးတြင္ တစ္ပါးစီ တစ္ပါးစီ၌ သစၥာဉာဏ္၊ ကိစၥဉာဏ္၊ ကတဉာဏ္ဟူ၍ သုံမ်ိဳးစီရေသာေၾကာင့္ ဝိပႆနာတရား ရႈမွတ္သူတို႔သည္ သစၥာေလးပါးကို သိရာ၌ ၁၂ ပါးေသာ အခ်င္းအရာတို႔ျဖင့္ သိၾကရျခင္း ျဖစ္ပါ၏။ credit: Thick Min Jully #PhyoeMayOo

via အလင္းေရာင္ ဓမၼ https://ift.tt/2nyxcEe