အလင်းရောင် ဓမ္မ: ဝေဒနာ သို့မဟုတ် ထာဝရမိတ်ဆွေ *********************** တရားရှုမှတ်မှု အရှိန်ကလေးရလာသည် နှင့်အမျှ ယောဂီတိုင်း မလွဲမသွေ တွေ့ဆုံကြရသည် မှာ 'ဝေဒနာ' ဖြစ်ပါသည်။ တကယ်တော့ 'ဝေဒနာ' ဟူသည် ခံစားမှု သဘောသာ ဖြစ်သည်။ 'ကောင်းခံစား'၊ 'ဆိုးခံစား'၊ 'ခံစားမှန်းမသိ ခံစား' နေရသော သဘောများသာ ဖြစ်သည်။ သို့သော် 'ကောင်းခံစား' နှင့် 'ခံစားမှန်းမသိ ခံစား'နေသော သဘောများကို 'ဝေဒနာ'ဟု မှတ်ယူ ခြင်း မပြုကြ။ အစဉ်အဆက် အရိုးစွဲနေသော အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆို ချက်အရ 'ဆိုးခံစား'၏ သဘောကိုသာ 'ဝေဒနာ'ဟု မှတ်ယူတတ်ကြသည်။ 'ဆိုးခံစား'၏သဘောကလည်းသိသာ ထင် ရှားသည်ကိုး .... ရိုက်ချက်ပြင်းထန်သည်ကိုး ... ထို့ကြောင့်ပင် 'ဝေဒနာ'ဟု ဆိုလိုက်သည်နှင့် နာကျင်ခြင်း၊ ကိုက်ခဲခြင်း၊ တင်းတောင့်ခြင်း၊ ထိုးခြင်း၊ ပူပြင်းခြင်း စသည့် မခံမရပ်နိုင်ဖြစ်ရမှုများအပေါ် စိတ် ရောက်သွားကြသည်။ နှာသီးဖျား လေဝင်လေထွက်ကို မှတ်၍ဖြစ် စေ၊ ဝမ်းဗိုက် ဖောင်းပိန်ကို မှတ်၍ဖြစ်စေ၊ သမာဓိထူ ထောင်နေချိန်တွင် 'ဆိုးခံစား'မှုကြီးသည် ရောက် ရောက်လာတတ်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံ သမာဓိအရှိန် အတော်အသင့် အားကောင်းနေချိန်၌လည်း မထင်မှတ်ဘဲ ရောက်လာတတ်သည်။ 'ဆိုးခံစား'မှုကြီး ရောက်လာသည်နှင့် စိတ် သည် အထိုင်ကျနေရာမှ လှုပ်ရှားလာတတ်သည်။ 'နာဦးမှာလား' 'ဘယ်လောက်ထိ နာဦးမလဲ' စသဖြင့် စိတ်ထဲမှာ အတွေးလုံးတွေ ပေါက်ဖွားလာတတ်သည်။ ဝင်လေ၊ ထွက်လေ သို့မဟုတ် ဖေါင်းပိန်အ ပေါ် ထားနေသည့်စိတ်သည် 'ဆိုးခံစား' မှုကြီးဘက် သို့ ယိုင်ညွှတ်လာသည်။ 'မြန်မြန်ပျောက်သွားရင် ကောင်းမယ်၊ နို့မို့ ရင် သူက မွှေဦးမယ်၊တရားအထိုင်ပျက်အောင် နှောင့် ယှက်ဦးတော့မယ်၊ ဒုက္ခပါပဲ' စသဖြင့် ဆိုးခံစားမှု အပေါ် အပြစ်တင်စိတ်တွေ ဝင်လာတတ်သည်။ စိတ်သည် လှုပ်ခတ်လာပေပြီ၊ဣနြေ္ဒမရ ဖြစ် လာပေပြီ။ အစိုးမရ မတည်မငြိမ်ဖြစ်နေသောစိတ်နှင့် ရင်ဆိုင်တွေ့သောအခါ 'ဆိုးခံစား'ကြီးသည် ပိုမိုကြီး ထွားလာသည်။ ပိုမိုအားကောင်းလာသည်။ 'ဆိုးခံစား'ကြီးသည် မတည်မငြိမ်ဖြစ်လာ သော စိတ်၏အခြေအနေကို နှစ်သက်သည်၊ သူရပ် တည်ခွင့် ရလာသည်၊ ရှင်သန်ကြီးထွားခွင့် ရလာ သည်။ စိုးမိုးလှုပ်ရှားခွင့် ရလာသည်ကိုး ... ယိုင်နဲ့လှုပ်ခါသွားသောစိတ်နှင့် ဆိုးခံစားမှု တို့၏ အားပြိုင်ပွဲ။ မတည်မငြိမ်ဖြစ်နေသော စိတ်သည် ဆိုးခံစား မှုကို အရှုံးပေး လာသည်။ 'ဆိုးခံစားမှု'သည် အောင်မြင်သော မျက်နှာ ကြီးဖြင့် ဟက်ဟက်ပက်ပက် ရယ်မောလိုက်သည်။ သူ အနိုင်ယူအောင်မြင်ခဲ့တာ ယောဂီတစ်ဦး တည်းမဟုတ်.. ်ယောဂီပေါင်းများစွာ၊စိတ်ပေါင်းများစွာ။ သူ အနိုင်ယူပုံယူနည်းက တစ်ပုံစံတည်း၊ တစ်နည်းတည်း။ မကောင်းမှုနောက်ခံနှင့်လာသူတို့သည် ပရိယာယ် မည်မျှပင ်ကြွယ်ဝပါစေ သူ့လုပ်နည်းလုပ်ဟန်၊ သူ ရွေးချယ်သော နည်းလမ်းက တစ်မျိုးတည်းသာ။ သူသည် ဉာဏ်မပါ၊ အနိုင်ယူရပြီးရောဆိုပြီး ညာသံပေး ဟစ်ကြွေး၍ လာတတ်သည်။ သို့သော် အနိုင်ယူ၍မရ၊ လှုပ်ကိုင်စိုးမိုး၍ မရသူတို့လည်း ရှိသေးသည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် သူ လက်မှိုင်ချ ဒူးထောက် အရှုံးပေး၍ လှည့်ပြန်သွားရ သော အခြေအနေတွေလည်း ရှိသေးသည်။ 'ဆိုးခံစား'မှုရောက်လာသည်နှင့် အခြေအနေ သစ်တစ်ခု စတင်ဖြစ်ထွန်း ပေါ်ပေါက်လာပြီဟု သိ လိုက်သော၊ သတိရှိလိုက်သောယောဂီ၏စိတ်။ ရှုမှတ်နေကျ အာရုံ၏နေရာတွင် ထူးခြားမှုကလေး တစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာတာကို ထိုယောဂီက သိလိုက် သည်။ ဘာပါလိမ့် ... ယောဂီသည်ရှုလက်စအာရုံပေါ်မှ ဖြည်းညင်း ညင်သာစွာ ခွာသည်။အသစ်ဝင်လာသော ဧည့်သည် သို့မဟုတ် အသစ်ဖြစ်ပေါ်လာသော အာရုံဆီသို့ လှမ်း ကြည့်လိုက်သည်။ စိတ်ဆိုတာကလည်း အသစ်အဆန်းကြိုက် သည်ကိုး ... ဝင်လေထွက်လေ သို့မဟုတ် ဖေါင်းပိန်ပေါ် မှာ ကြာကြာနေရတော့လည်း ပျင်းရိခြောက်သွေ့ သလို ဖြစ်လာသည်။ 'ဒါကိုပဲ မှတ်နေရတော့တာပဲ' ဟူ၍ အာရုံညောင်းသည့်စိတ် ဖြစ်လာသည်။ ထိုအချိန်တွင် အာရုံအသစ်တစ်ခု မွေးဖွား လာသည့်အတွက် အသစ်အဆန်းကြိုက်သောစိတ်သည် ရွှင်လန်းသွားသည်။ သို့သော် သတိ၊ သမာဓိနှင့်မူလအာရုံပေါ် မှာ ရှုမှတ်နေသောစိတ ်ဖြစ်သဖြင့် သူ့တွင် တည်ငြိမ်မှု ရှိနေသည်၊ အောက်မေ့မှု ရှိနေသည်၊ စူးစိုက်မှုရှိနေ သည်။ တည်ငြိမ်မှု၊ အောက်မေ့မှု၊ စူးစိုက်မှုများကို အာရုံအသစ်အပေါ်သို့ ို့ပြောင်းယူလိုက်သည်။ ကဲ-အာရုံအသစ်ဖြစ်တဲ့ 'ဆိုးခံစားမှု' ငြိမ်ခံ ပေရော့ ...။ သင့်ကို ခွဲစိတ်တော့မည်၊ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာတော့ မည် ...။ အပွဲပွဲအနိုင်ကြဲလာခဲ့သမျှ သည်တစ်ချီ ခံပေ ရော့ ...။ မှန်းစမ်း-ဘယ်နားလေးက'နာ'တာတုံး...။ ဘယ်လို 'နာ' တာတုံး ...။ ဘယ်လောက်'နာ'ခဲ့ပြီးပြီလဲ၊ တော်တော် ကြာပြီလား ...။ နာတာဆိုတာ အတုံးကြီးလား၊ အခဲကြီး လား၊ အပိုင်းအစကလေးတွေလား။ လက်ဆုပ်လက်ကိုင်ပြလို့ရတဲ့နေရာက နာတာလား ...။ အဲဒီနာတဲ့နေရာကို သွားကိုင်လို့ရလား ...။ မျက်စိမှိတ်ပြီး တရားမှတ်နေတာလေ၊ ဘယ် သူကရော ဓမ္မာရုံထဲ၊ဘုရားခန်းထဲ(တရားထိုင်တဲ့နေရာ မည်သည့်နေရာကိုမဆို) လာဝင်ရိုက်လို့လဲ ...။ ကဲ-ပူတယ်ဆိုပါစို့၊ဘယ်သူက ရေးနွေးနဲ့လာ ပက်သလဲ။ ခန္ဓာကိုယ်ကြီးက သည်အတိုင်း၊သည်အတိုင်း ပါပဲ၊ ဘာမျှမပြောင်းလဲ။ ဒါပေမယ့် ခံစားမှုကတော့ ပြောင်းလဲ သွားတာ သေချာပါသည်။ ခုနက 'မနာ' - ခုမှ 'နာ' လာသည်။ သည် 'နာ'တာကြီး ဘယ်က ရောက်လာ တာလဲ။ ကောင်းပြီ၊ မရောက်ပါနှင့်၊ မလာပါနှင့် ဟု တား၍မရ။ လာနေပြီ၊ ရောက်နေပြီလေ ...။ ရောက်နေ၊ လာနေမှတော့၊ မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့ရတော့၊ နေလို့ နေရမှန်း သိမည်မဟုတ်၊ နေခွင့် လည်း သာမည်မဟုတ်။ အဲဒီတော့ ပြန်ထွက်သွားတာပဲ ကောင်းပါ တယ်လေ ...။ အနိုင်ယူလို့ရတဲ့၊ အခြေအနေပျက်ယွင်းနေ တဲ့၊ ဆောက်တည်ရာမရ အားငယ်စိုးရိမ်နေတတ်တဲ့ အိမ်တွေဘက်လှည့်ပြီး အနိုင်ကျင့်တာကမှ ကောင်းဦး မယ် ။ အဲသည်လိုအိမ်တွေက အိမ်ရှင်တွေဟာ 'ဆိုး ခံစားမှု'ကြီး ရောက်လာတာနဲ့ မျက်နှာချင်းဆိုင်တွေ့ဖို့ နေနေသာသာ၊ ကြောက်ကြောက်နဲ့ အတင်းတွန်းလှန် ရုန်းကန်တတ်ကြတာ ...။ ရန်သူလိုသတ်မှတ်ထားကြတာ။ ကောင်းတယ်၊ ဒီကလည်း ရန်သူလို သတ် မှတ်ခံချင်တာ၊ ဒါမှလည်း ထင်တိုင်းကြဲ၊ရမ်းကားချင်တိုင်း ရမ်းကားလို့ရမှာ။ မိတ်ဆွေလို့ထင်ထားတဲ့ အိမ်ကျတော့ ဆိုးလို့ မရဘူးပေါ့။ သူက ကောင်းနေတော့ ကိုယ်က ဆိုးလို့ မရဘူးပေါ့။ ဆိုးခံစားမှုဟုသာ ကိုယ်က ကိုယ့်ကိုယ်ကို နာမည်ပေးလိုက်ရတာ။ တကယ်တော့ ကိုယ့်ကို ခံစားမှုလို့လည်း ခေါ်ရင်ရပါတယ်။ စရိုက်ကွဲသွားအောင်သာ ဆိုး၊ကောင်း၊ ခံစား မှန်းမသိလို့ နာမည်တပ်ရတာ ...။ စိတ်ရှင်းသွားတဲ့သူ၊ အစွဲအလမ်း မရှိတော့တဲ့ သူ၊ သတ်မှတ်ချက်တွေ မထားတော့တဲ့ သူတွေက တော့ ခံစားမှုလို့ပဲ မြင်မှာပါ ...။ မကြိုက်ရင်တော့ 'ဆိုး'လို့ နာမည်ပေးမှာ ပေါ့။ ကြိုက်ရင်တော့'ကောင်း'လို့ နာမည်ပေးမှာ ပေါ့။ မသိရင်တော့ 'ခံစားမှန်းမသိ'လို့ နာမည် ပေးမှာပေါ့။ နာမည်ပေးတဲ့လူအပေါ် ရွေးချယ်ဆုံးဖြတ်တဲ့ လူအပေါ်မှာမူတည်ပြီး နာမည်တွေကွဲသွားတာပါ... တကယ်တော့ မူရင်းက'ဝေဒနာ' ဆိုတဲ့ ခံစားမှုပါပဲ ... ဝေဒနာမှသည် ကြိုက်စွဲလမ်း၊ မကြိုက်စွဲ လမ်း၊ မသိစွဲလမ်းဆိုတဲ့ ကြိုက် 'တဏှာ' ၊ မကြိုက် 'တဏှာ'၊ မသိ 'တဏှာ'တွေ ဖြစ်မသွားဖို့ ကြိုက် 'လောဘ'၊မကြိုက်'ဒေါသ'၊မသိ 'မောဟ'တွေဖြစ် မသွားဖို့ ဝေဒနာကို ကြည့်တတ်၊မြင်တတ်၊ ရှုတတ် သဘောထားတတ်မှ တော်ပေမည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် 'ဝေဒနာ'ဟူသည် ခန္ဓာ ငါးပါး အပြီးသတ ်မချုပ်ငြိမ်းမီအထိ အမြဲတစေ ရှိနေမည်သာတည်း .. သူ့ကိုပစ်ပယ်၍မရ။ ထိုအခါ 'ဝေဒနာ'ကို ရန်သူလို သဘော မထား၊ မိတ်ဆွေလို သဘောထားတတ်လျှင် ... 'ဝေဒနာ'အပေါ် ရှုမြင်သုံးသပ်ရာ၌ ပိုမိုစနစ်ကျ မှန် ကန်လာပေမည် ။ သို့ဆိုလျှင် 'ဝေဒနာ'ကို ထာဝရမိတ်ဆွေ အဖြစ် သတ်မှတ်ကြည့်ကြရအောင်လား။ ထိုသို့ သဘောထားတတ်လာလျှင် တရားအားထုတ်ရာ၌ ပိုမိုအဆင်ပြေလာမည် ဖြစ်ပါတော့သည်။ ။ ဆရာမြသန်းစံ အပ္ပမာဒဓမ္မရသမဂ္ဂဇင်း ၂၀၀၀ပြည့်နှစ်။ ဝဒေနာ သို့မဟုတျ ထာဝရမိတျဆှေ *********************** တရားရှုမှတျမှု အရှိနျကလေးရလာသညျ နှငျ့အမြှ ယောဂီတိုငျး မလှဲမသှေ တှေ့ဆုံကွရသညျ မှာ 'ဝဒေနာ' ဖွဈပါသညျ။ တကယျတော့ 'ဝဒေနာ' ဟူသညျ ခံစားမှု သဘောသာ ဖွဈသညျ။ 'ကောငျးခံစား'၊ 'ဆိုးခံစား'၊ 'ခံစားမှနျးမသိ ခံစား' နရေသော သဘောမြားသာ ဖွဈသညျ။ သို့သောျ 'ကောငျးခံစား' နှငျ့ 'ခံစားမှနျးမသိ ခံစား'နသေော သဘောမြားကို 'ဝဒေနာ'ဟု မှတျယူ ခွငျး မပွုကွ။ အစဉျအဆကျ အရိုးစှဲနသေော အဓိပ်ပါယျဖှငျ့ဆို ခကြျအရ 'ဆိုးခံစား'၏ သဘောကိုသာ 'ဝဒေနာ'ဟု မှတျယူတတျကွသညျ။ 'ဆိုးခံစား'၏သဘောကလညျးသိသာ ထငျ ရှားသညျကိုး .... ရိုကျခကြျပွငျးထနျသညျကိုး ... ထို့ကွောငျ့ပငျ 'ဝဒေနာ'ဟု ဆိုလိုကျသညျနှငျ့ နာကငြျခွငျး၊ ကိုကျခဲခွငျး၊ တငျးတောငျ့ခွငျး၊ ထိုးခွငျး၊ ပူပွငျးခွငျး စသညျ့ မခံမရပျနိုငျဖွဈရမှုမြားအပေါျ စိတျ ရောကျသှားကွသညျ။ နှာသီးဖြား လဝေငျလထှေကျကို မှတျ၍ဖွဈ စေ၊ ဝမျးဗိုကျ ဖောငျးပိနျကို မှတျ၍ဖွဈစေ၊ သမာဓိထူ ထောငျနခြေိနျတှငျ 'ဆိုးခံစား'မှုကွီးသညျ ရောကျ ရောကျလာတတျသညျ။ တဈခါတဈရံ သမာဓိအရှိနျ အတောျအသငျ့ အားကောငျးနခြေိနျ၌လညျး မထငျမှတျဘဲ ရောကျလာတတျသညျ။ 'ဆိုးခံစား'မှုကွီး ရောကျလာသညျနှငျ့ စိတျ သညျ အထိုငျကနြရောမှ လှုပျရှားလာတတျသညျ။ 'နာဦးမှာလား' 'ဘယျလောကျထိ နာဦးမလဲ' စသဖွငျ့ စိတျထဲမှာ အတှေးလုံးတှေ ပေါကျဖှားလာတတျသညျ။ ဝငျလေ၊ ထှကျလေ သို့မဟုတျ ဖေါငျးပိနျအ ပေါျ ထားနသေညျ့စိတျသညျ 'ဆိုးခံစား' မှုကွီးဘကျ သို့ ယိုငျညှှတျလာသညျ။ 'မွနျမွနျပြောကျသှားရငျ ကောငျးမယျ၊ နို့မို့ ရငျ သူက မှှေဦးမယျ၊တရားအထိုငျပကြျအောငျ နှောင့ျ ယှကျဦးတော့မယျ၊ ဒုက်ခပါပဲ' စသဖွငျ့ ဆိုးခံစားမှု အပေါျ အပွဈတငျစိတျတှေ ဝငျလာတတျသညျ။ စိတျသညျ လှုပျခတျလာပပွေီ၊ဣနွေ်ဒမရ ဖွဈ လာပပွေီ။ အစိုးမရ မတညျမငွိမျဖွဈနသေောစိတျနှငျ့ ရငျဆိုငျတှေ့သောအခါ 'ဆိုးခံစား'ကွီးသညျ ပိုမိုကွီး ထှားလာသညျ။ ပိုမိုအားကောငျးလာသညျ။ 'ဆိုးခံစား'ကွီးသညျ မတညျမငွိမျဖွဈလာ သော စိတျ၏အခွအေနကေို နှဈသကျသညျ၊ သူရပျ တညျခှငျ့ ရလာသညျ၊ ရှငျသနျကွီးထှားခှငျ့ ရလာ သညျ။ စိုးမိုးလှုပျရှားခှငျ့ ရလာသညျကိုး ... ယိုငျနဲ့လှုပျခါသှားသောစိတျနှငျ့ ဆိုးခံစားမှု တို့၏ အားပွိုငျပှဲ။ မတညျမငွိမျဖွဈနသေော စိတျသညျ ဆိုးခံစား မှုကို အရှုံးပေး လာသညျ။ 'ဆိုးခံစားမှု'သညျ အောငျမွငျသော မကြျနှာ ကွီးဖွငျ့ ဟကျဟကျပကျပကျ ရယျမောလိုကျသညျ။ သူ အနိုငျယူအောငျမွငျခဲ့တာ ယောဂီတဈဦး တညျးမဟုတျ.. ျယောဂီပေါငျးမြားစှာ၊စိတျပေါငျးမြားစှာ။ သူ အနိုငျယူပုံယူနညျးက တဈပုံစံတညျး၊ တဈနညျးတညျး။ မကောငျးမှုနောကျခံနှငျ့လာသူတို့သညျ ပရိယာယျ မညျမြှပင ျကွှယျဝပါစေ သူ့လုပျနညျးလုပျဟနျ၊ သူ ရှေးခယြျသော နညျးလမျးက တဈမြိုးတညျးသာ။ သူသညျ ဉာဏျမပါ၊ အနိုငျယူရပွီးရောဆိုပွီး ညာသံပေး ဟဈကွှေး၍ လာတတျသညျ။ သို့သောျ အနိုငျယူ၍မရ၊ လှုပျကိုငျစိုးမိုး၍ မရသူတို့လညျး ရှိသေးသညျ။ တဈနညျးအားဖွငျ့ သူ လကျမှိုငျခြ ဒူးထောကျ အရှုံးပေး၍ လှညျ့ပွနျသှားရ သော အခွအေနတှေလေညျး ရှိသေးသညျ။ 'ဆိုးခံစား'မှုရောကျလာသညျနှငျ့ အခွအေနေ သဈတဈခု စတငျဖွဈထှနျး ပေါျပေါကျလာပွီဟု သိ လိုကျသော၊ သတိရှိလိုကျသောယောဂီ၏စိတျ။ ရှုမှတျနကြေ အာရုံ၏နရောတှငျ ထူးခွားမှုကလေး တဈခု ပေါျပေါကျလာတာကို ထိုယောဂီက သိလိုကျ သညျ။ ဘာပါလိမျ့ ... ယောဂီသညျရှုလကျစအာရုံပေါျမှ ဖွညျးညငျး ညငျသာစှာ ခှာသညျ။အသဈဝငျလာသော ဧညျ့သညျ သို့မဟုတျ အသဈဖွဈပေါျလာသော အာရုံဆီသို့ လှမျး ကွညျ့လိုကျသညျ။ စိတျဆိုတာကလညျး အသဈအဆနျးကွိုကျ သညျကိုး ... ဝငျလထှေကျလေ သို့မဟုတျ ဖေါငျးပိနျပေါျ မှာ ကွာကွာနရေတော့လညျး ပငြျးရိခွောကျသှေ့ သလို ဖွဈလာသညျ။ 'ဒါကိုပဲ မှတျနရေတော့တာပဲ' ဟူ၍ အာရုံညောငျးသညျ့စိတျ ဖွဈလာသညျ။ ထိုအခြိနျတှငျ အာရုံအသဈတဈခု မှေးဖှား လာသညျ့အတှကျ အသဈအဆနျးကွိုကျသောစိတျသညျ ရှှငျလနျးသှားသညျ။ သို့သောျ သတိ၊ သမာဓိနှငျ့မူလအာရုံပေါျ မှာ ရှုမှတျနသေောစိတ ျဖွဈသဖွငျ့ သူ့တှငျ တညျငွိမျမှု ရှိနသေညျ၊ အောကျမေ့မှု ရှိနသေညျ၊ စူးစိုကျမှုရှိနေ သညျ။ တညျငွိမျမှု၊ အောကျမေ့မှု၊ စူးစိုကျမှုမြားကို အာရုံအသဈအပေါျသို့ ို့ပွောငျးယူလိုကျသညျ။ ကဲ-အာရုံအသဈဖွဈတဲ့ 'ဆိုးခံစားမှု' ငွိမျခံ ပရေော့ ...။ သငျ့ကို ခှဲစိတျတော့မညျ၊ ခှဲခွမျးစိတျဖွာတော့ မညျ ...။ အပှဲပှဲအနိုငျကွဲလာခဲ့သမြှ သညျတဈခြီ ခံပေ ရော့ ...။ မှနျးစမျး-ဘယျနားလေးက'နာ'တာတုံး...။ ဘယျလို 'နာ' တာတုံး ...။ ဘယျလောကျ'နာ'ခဲ့ပွီးပွီလဲ၊ တောျတောျ ကွာပွီလား ...။ နာတာဆိုတာ အတုံးကွီးလား၊ အခဲကွီး လား၊ အပိုငျးအစကလေးတှလေား။ လကျဆုပျလကျကိုငျပွလို့ရတဲ့နရောက နာတာလား ...။ အဲဒီနာတဲ့နရောကို သှားကိုငျလို့ရလား ...။ မကြျစိမှိတျပွီး တရားမှတျနတောလေ၊ ဘယျ သူကရော ဓမ်မာရုံထဲ၊ဘုရားခနျးထဲ(တရားထိုငျတဲ့နရော မညျသညျ့နရောကိုမဆို) လာဝငျရိုကျလို့လဲ ...။ ကဲ-ပူတယျဆိုပါစို့၊ဘယျသူက ရေးနှေးနဲ့လာ ပကျသလဲ။ ခန်ဓာကိုယျကွီးက သညျအတိုငျး၊သညျအတိုငျး ပါပဲ၊ ဘာမြှမပွောငျးလဲ။ ဒါပမေယျ့ ခံစားမှုကတော့ ပွောငျးလဲ သှားတာ သခြောပါသညျ။ ခုနက 'မနာ' - ခုမှ 'နာ' လာသညျ။ သညျ 'နာ'တာကွီး ဘယျက ရောကျလာ တာလဲ။ ကောငျးပွီ၊ မရောကျပါနှငျ့၊ မလာပါနှငျ့ ဟု တား၍မရ။ လာနပွေီ၊ ရောကျနပွေီလေ ...။ ရောကျနေ၊ လာနမှေတော့၊ မကြျနှာခငြျးဆိုငျ တှေ့ရတော့၊ နလေို့ နရေမှနျး သိမညျမဟုတျ၊ နခှေငျ့ လညျး သာမညျမဟုတျ။ အဲဒီတော့ ပွနျထှကျသှားတာပဲ ကောငျးပါ တယျလေ ...။ အနိုငျယူလို့ရတဲ့၊ အခွအေနပေကြျယှငျးနေ တဲ့၊ ဆောကျတညျရာမရ အားငယျစိုးရိမျနတေတျတဲ့ အိမျတှဘေကျလှညျ့ပွီး အနိုငျကငြျ့တာကမှ ကောငျးဦး မယျ ။ အဲသညျလိုအိမျတှကေ အိမျရှငျတှဟော 'ဆိုး ခံစားမှု'ကွီး ရောကျလာတာနဲ့ မကြျနှာခငြျးဆိုငျတှေ့ဖို့ နနေသောသာ၊ ကွောကျကွောကျနဲ့ အတငျးတှနျးလှနျ ရုနျးကနျတတျကွတာ ...။ ရနျသူလိုသတျမှတျထားကွတာ။ ကောငျးတယျ၊ ဒီကလညျး ရနျသူလို သတျ မှတျခံခငြျတာ၊ ဒါမှလညျး ထငျတိုငျးကွဲ၊ရမျးကားခငြျတိုငျး ရမျးကားလို့ရမှာ။ မိတျဆှလေို့ထငျထားတဲ့ အိမျကတြော့ ဆိုးလို့ မရဘူးပေါ့။ သူက ကောငျးနတေော့ ကိုယျက ဆိုးလို့ မရဘူးပေါ့။ ဆိုးခံစားမှုဟုသာ ကိုယျက ကိုယျ့ကိုယျကို နာမညျပေးလိုကျရတာ။ တကယျတော့ ကိုယျ့ကို ခံစားမှုလို့လညျး ခေါျရငျရပါတယျ။ စရိုကျကှဲသှားအောငျသာ ဆိုး၊ကောငျး၊ ခံစား မှနျးမသိလို့ နာမညျတပျရတာ ...။ စိတျရှငျးသှားတဲ့သူ၊ အစှဲအလမျး မရှိတော့တဲ့ သူ၊ သတျမှတျခကြျတှေ မထားတော့တဲ့ သူတှကေ တော့ ခံစားမှုလို့ပဲ မွငျမှာပါ ...။ မကွိုကျရငျတော့ 'ဆိုး'လို့ နာမညျပေးမှာ ပေါ့။ ကွိုကျရငျတော့'ကောငျး'လို့ နာမညျပေးမှာ ပေါ့။ မသိရငျတော့ 'ခံစားမှနျးမသိ'လို့ နာမညျ ပေးမှာပေါ့။ နာမညျပေးတဲ့လူအပေါျ ရှေးခယြျဆုံးဖွတျတဲ့ လူအပေါျမှာမူတညျပွီး နာမညျတှကှေဲသှားတာပါ... တကယျတော့ မူရငျးက'ဝဒေနာ' ဆိုတဲ့ ခံစားမှုပါပဲ ... ဝဒေနာမှသညျ ကွိုကျစှဲလမျး၊ မကွိုကျစှဲ လမျး၊ မသိစှဲလမျးဆိုတဲ့ ကွိုကျ 'တဏှာ' ၊ မကွိုကျ 'တဏှာ'၊ မသိ 'တဏှာ'တှေ ဖွဈမသှားဖို့ ကွိုကျ 'လောဘ'၊မကွိုကျ'ဒေါသ'၊မသိ 'မောဟ'တှဖွေဈ မသှားဖို့ ဝဒေနာကို ကွညျ့တတျ၊မွငျတတျ၊ ရှုတတျ သဘောထားတတျမှ တောျပမေညျ။ တဈနညျးအားဖွငျ့ 'ဝဒေနာ'ဟူသညျ ခန်ဓာ ငါးပါး အပွီးသတ ျမခြုပျငွိမျးမီအထိ အမွဲတစေ ရှိနမေညျသာတညျး .. သူ့ကိုပဈပယျ၍မရ။ ထိုအခါ 'ဝဒေနာ'ကို ရနျသူလို သဘော မထား၊ မိတျဆှလေို သဘောထားတတျလြှငျ ... 'ဝဒေနာ'အပေါျ ရှုမွငျသုံးသပျရာ၌ ပိုမိုစနဈကြ မှနျ ကနျလာပမေညျ ။ သို့ဆိုလြှငျ 'ဝဒေနာ'ကို ထာဝရမိတျဆှေ အဖွဈ သတျမှတျကွညျ့ကွရအောငျလား။ ထိုသို့ သဘောထားတတျလာလြှငျ တရားအားထုတျရာ၌ ပိုမိုအဆငျပွလောမညျ ဖွဈပါတော့သညျ။ ။ ဆရာမွသနျးစံ အပ်ပမာဒဓမ်မရသမဂ်ဂဇငျး ၂၀၀၀ပွညျ့နှဈ။