အလင်းရောင် ဓမ္မ: "သတိ"ဆိုတာအာရုံကို အမှတ်ရနေခြင်း,မမေ့ခြင်းဆိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ်ပဲ၊"သတိ"ကလည်း နှစ်မျိုးရှိတယ် လို့ မှတ်ထားရမယ်... °°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°° သတိဆိုတဲ့ စကားလုံးကတော့ သိပ်ပြီး ရှင်းစရာမလို လောက်အောင် မြန်မာစကားလုံးလို ဖြစ်နေတယ်။ အာရုံတစ်ခုခုကိုစူးစိုက်ပြီးနေတာကလည်း သတိ ၊အင်္ဂလိပ်လို Mindfulness လို့ပြန်တယ်။ Mindfulness ဆိုတာ အာရုံစိုက်နေတာ,အာရုံကို သတိထား ကြည့်နေတာ။ နောက်တစ်ခုက Memory အမှတ်ရနေတာ၊ဟိုးလွန်ခဲ့တဲ့နှစ်တွေက ပြောခဲ့တဲ့စကား, ငယ်ငယ်တုန်းက လုပ်ခဲ့တဲ့အလုပ်ကလေးတွေက တွေးလိုက်ရင်ပြန်ပေါ်လာတယ်၊မှတ်မိနေတယ်၊အဲဒီ လိုမှတ်မိနေတာလည်း သတိရဲ့ စွမ်းဆောင်ချက်ပဲ။ ဒါကြောင့်မို့မှတ်မိနေရင် သတိကောင်းလိုက်တာလို့ပြောကြတယ်၊မှတ်ဉာဏ်ကောင်းလိုက်တာလို့လည်း ပြောကြတယ်။ တွဲဖက်ပြီးတော့ ပြောတဲ့စကား၊သတိမမေ့သေးဘူး သတိကောင်းလိုက်တာနဲ့ ပြောကြတယ်အဲဒီ နှစ်ခုလုံးဟာ သတိပါပဲ။ Mindfulness ဆိုတာကတော့ လောလော လတ် လတ်ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့အာရုံနဲ့ဆိုင်တယ်။ မှတ်မိတယ်ဆိုတာကတော့ တစ်ကြိမ်တစ်ခါတုန်း က ကြုံဖူးတဲ့အရာကို မှတ်မိနေတာလို့ ဒီလို မှတ်ရမယ်။ ။ သီဟိုဠ်ကျွန်းက တိဿမထေရ်တို့ အဘယမထေရ် တို့ ဆိုတဲ့ သတိအလွန်ကောင်းတဲ့ မထေရ်ကြီးတွေအကြောင်း ရေးထားတာရှိတယ်။ အလွန်ကိုသတိကောင်းတာ၊မထေရ်ကြီးတစ်ပါး ဆိုရင် သူဖွားမြင်ပြီးစ ၅-ရက်မြောက်နေ့ကစပြီး ဒီဘက် အကုန်မှတ်မိတယ်၊လူ့ဘဝရောက်လာပြီး ၅-ရက်မြောက်ကစ မှတ်မိတယ်ဆိုတာ နည်းတဲ့သတိမှ မဟုတ်ဘဲနော်။ မထေရ်ကြီးတစ်ပါးကတော့ ဘယ်လောက်သတိ ကောင်း သလဲဆိုရင် သီဟိုဠ်ကျွန်းအနုရာဓမြို့ တော်မှာ တံခါးပေါက်တစ်ခုကို ဖွင့်ထားပြီး မြို့ထဲကလူတွေအကုန် အဲဒီတံခါးကထွက် ကိုယ့်နာမည် လေးပြောသွား၊အဲဒီလူတွေ ပြန်ဝင်လာတဲ့အခါ မင်းဘယ်သူ မင်းဘယ်သူ ဆိုပြီး မှတ်မိတယ်။ အနုရာဓမြို့ဆိုတာလူဦးရေနည်းတာမှ မဟုတ်တာ၊သိန်းချီသန်းချီရှိတဲ့ လူတွေရဲ့နာမည်တွေ မှတ်မိတယ်ဆိုတာ အင်မတန်မှ ကောင်းတဲ့သတိလို့ပြောရမှာပဲ၊ဒါအဋ္ဌကထာထဲမှာ ရေးထားတဲ့ မှတ်တမ်းတစ်ခု။ အဲဒီတော့ အာရုံတစ်ခုကို စူးစိုက်ထားတာလည်း သတိပဲ၊မှတ်မိနေတာလည်း သတိပဲလို့ ဒီလိုနှစ်ခု မှတ်ထားရမယ်။ သို့သော် မှတ်မိတိုင်း အကုန်ကောင်းသလားဆိုတော့ မကောင်းတာတွေလည်း အများကြီးပဲ။ အာရုံစူးစိုက်မှု ဆိုတာကတော့ကောင်းတဲ့ဘက်မှာ အာရုံစူးစိုက်တာ၊တစ်ခု သတိပြုစရာက ဗုဒ္ဓ စာပေမှာ သတိဆိုတာ ကောင်းတဲ့ဘက်ကိုပဲ သုံးနှုန်းတယ်။ အကုသိုလ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး အမှတ်ရတယ်ဆိုပေမယ့် ဒီ သတိမဟုတ်ဘူးတဲ့၊အကုသိုလ်စိတ် ဖြစ်နေတာ။ ဗုဒ္ဓစာပေ၌ လာသောသတိ..... °°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°° ဒါကြောင့်မို့ သတိဆိုတဲ့ သဘောတရားသည် ကောင်းတဲ့စိတ်နဲ့ပဲယှဉ်တယ်။ သောဘနစိတ်လို့ခေါ်တယ်၊မကောင်းတဲ့စိတ် နဲ့ယှဉ်တွဲပြီးမဖြစ်ဘူး၊ဒါက define လုပ်ထားတာ။ ကိုယ်ပြောတဲ့စကားလုံးတစ်ခုဟာ ဘယ်အတွက်သာ သုံးရမယ် ဆိုတာကန့်သတ်ချက်ကလေးတွေ ပေးထားတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ဗုဒ္ဓရဲ့တရားတော်တွေမှာ သတိလို့ပြောလိုက်ရင် အကောင်းဘက်မှာရှိတယ်။ ဒါဖြင့် မိစ္ဆာသတိကျ ဘယ်လိုပြောမလဲ၊မေးကောင်းမေးကြလိမ့်မယ်။ သုတ္တန်တွေမှာ သမ္မာသတိရှိသလို၊မိစ္ဆာသတိရှိတယ်Right mindfulness, Wrong mindfulness နှစ်ခုထားတယ်။ မိစ္ဆာသတိဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ သတိဆိုတဲ့နာမည် ကို ယူထားပေမယ့် ဒီသတိကိုပြောတာ မဟုတ်ဘူးတဲ့။ အမှတ်ရတဲ့အနေနဲ့ဖြစ်တဲ့ အကုသိုလ်စိတ်တွေရဲ့ ဖြစ်မှုပါတဲ့။စာပေကျမ်းဂန်မှာဒီလိုဆိုတယ်။ ဘာဖြစ်လို့တုန်းဆိုရင် ရောထွေးမှု မဖြစ်စေရန် အတွက် သတိဆိုရင် ကောင်းတာပဲ ယူတယ်။ ကောင်းတဲ့ဘက်၊ကောင်းတဲ့အာရုံ၊ကောင်းတဲ့စိတ်တွေနဲ့ ယှဉ်တွဲလာတာကိုပဲသတိလို့ ခေါ်တယ်။ အဲဒီသတိလေးဟာ “သတိံစ ခွါဟံ သဗ္ဗတ္ထိကံ ၀ဒါမိ”မြတ်စွာဘုရားက ဗောဇ္ဈင်တရားထဲမှာ ဟောထားတယ်။ ဗောဇ္ဈင်၇-ပါးထဲ မှာ သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂါဆိုတာ ပါတယ်။ "သတိံစ ခွါဟံ သဗ္ဗတ္ထိကံ ၀ဒါမိ” ဆိုတာ သတိတရားကို အမြဲတမ်းလိုအပ်တယ်။သတိဆိုတာ ပိုတယ်လို့မရှိဘူး၊ အမြဲတမ်းလိုတယ်။ ဟင်းလျာအားလုံးမှာ ဆားပါရတယ်၊ ဆားပါမှ အရသာလေးသလို အရာခပ်သိမ်းမှာလည်း သတိဟာ လိုအပ်နေတယ်။ ဝီရိယတို့ သမာဓိတို့ ကျန်တဲ့တရားတွေက အရာခပ်သိမ်းအချိန်မရွေးလိုအပ်နေတာ မဟုတ်ဘူး။ အတိုးအလျှော့ လုပ်ပေးရတယ်၊ပညာတောင်မှ အတိုးအလျှော့ လုပ်ပေးရတယ်။ ဝီရိယလည်း အတိုးအလျှော့ လုပ်ပေးရတယ်၊သမာဓိ ဆိုတာလည်းကောင်းတယ်ဆိုပေမယ့် အတိုးအလျှော့ လုပ်ပေးရတယ်။ အမြဲတမ်းလိုအပ်နေတာ မဟုတ်ဘူး။အမြဲတမ်းလိုအပ်နေတာက သတိပဲ။ အဲဒီသတိလေးကို ဥပဌာန ဆိုတဲ့ စကားလုံးနဲ့တွဲပြီးတော့ သုံးလိုက်တဲ့အခါ“ဥပ”ဆိုတာ အာရုံနဲ့ကပ်ပြီးတော့ ဌာန” တည်ရှိနေတာ၊။ အာရုံပေါ်မှာ ကပ်ပြီးတော့ တည်ရှိနေတဲ့သတိကို သတိပဋ္ဌာနလို့ ခေါ်တယ်။ အဲဒီတော့ စကားလုံးနှစ်လုံး သုံးထားပေမယ့်လို့ သတိပဌာနဆိုတာ ဒီသတိလေးကိုပြောတာ။ အဲဒီသတိဟာ ဘယ်သတိလဲဆိုရင် အာရုံ ၄-မျိုးကို အမြဲတမ်းစူးစိုက်ပြီးနေတဲ့ သတိတရားလို့ ဒီလိုဆိုတယ်။ အဲဒီသတိကိုပဲ မဂ္ဂင် ၈-ပါးထဲမှာ သမ္မာသတိလို့ ဆိုတယ်။ မဂ္ဂင် ရှု-ပါးကို ရှင်းတဲ့အခါ သမ္မာသတိဆိုတာ ကာယ ဝေဒနာ စိတ္တ ဓမ္မ ဆိုတဲ့ အာရုံ ၄-ရပ်ပေါ်မှာ စူးစိုက်ပြီးတော့ အမြဲတမ်း ယှဉ်ကပ်နေတဲ့ သတိလို့ ဆိုလိုတယ်။ အာရုံက ၄-မျိုးပြားလို့ သတိကိုလည်း ၄-မျိုးလို့ခေါ်လိုက်တာ၊တကယ်ကတော့ သတိဟာတစ်ခုတည်းပဲ။ ဒါကြောင့် သတိပဋ္ဌာန ဆိုတာ အာရုံ ၄-ရပ်ပေါ်မှာ အမြဲတမ်း စူးစိုက်ပြီးနေတဲ့အမှတ်ရမှု စူးစိုက်မှု သတိတရားလို့ ဒီလိုဆိုတယ်။ သို့သော်တစ်ခါတစ်ရံ အင်္ဂလိပ်လိုပြန်တဲ့အခါ Foundation of Mindfulness လို့ပြန်တယ်။ Foundation ဆိုတာ ဥပဋ္ဌာနကိုပြန်တာ။ ဥပဌာနသည် သတိ၏ တည်ရာဌာနဖြစ်လို့ သူ့ကို Foundation လို့ခေါ်တယ်။ Foundation of mindfullness ဆိုရင်သတိ ကိုမရဘဲ ကာယ ဝေဒနာ စိတ္တ ဓမ္မ ဆိုတဲ့ ဒီ ၄-ခုကိုရတယ်။ အာရုံသက်သက်ဟာ သတိမဟုတ်ဘူး၊ ဒီနေရာမှာပြောချင်တာက သတိအကြောင်း ပြောချင်တာ၊အာရုံ အကြောင်းပြောချင်တာ မဟုတ်ဘူး။ အာရုံကို ပြောချင်တာမဟုတ်သည့် အတွက်ကြောင့် အင်္ဂလိပ်လိုပြောနေကြတဲ့ 4 Foundation ofMindfulness ဆိုတာ စဉ်းစားစရာ ဖြစ်လာတယ်။ အဲဒါကြောင့် တကယ်အဓိပ္ပါယ် မှန်မှန်ဖြစ်အောင် ပြန်မယ်ဆိုရင် Mindfulness established on Four Foundation လို့ပြန်ရမယ်။ Four Foundation ပေါ်မှာအခြေတည်ပြီး တည်ဆောက်ထားတဲ့ သတိတရားလို့ပြန်မှ မှန်မယ်။ သတိဟာလည်း သတိပဲ၊ဥပဋ္ဌာနဟာလည်း သတိပဲ။ ရိုးရိုးသတိ မဟုတ်ဘူး၊ အာရုံလေးရပ်နဲ့ ယှဉ်ကပ်နေတဲ့သတိလို့ ပြောတာ။ ဥပဋ္ဌိတာ သတိ၊အဲဒီအဓိပ္ပါယ်နဲ့ မြတ်စွာဘုရားက ဒီ သတိပဋ္ဌာန ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို သုံးတာ။ ကျေးဇူးတော်ရှင် ပါမောက္ခချုပ်ဆရာတော် ဒေါက်တာ နန္ဒ မာလာဘိဝံသ Khin Sandar Soe Htut. ."သတိ"ဆိုတာအာရုံကို အမှတျရနခွေငျး,မမေ့ခွငျးဆိုတဲ့ အဓိပ်ပါယျပဲ၊"သတိ"ကလညျး နှဈမြိုးရှိတယျ လို့ မှတျထားရမယျ... °°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°° သတိဆိုတဲ့ စကားလုံးကတော့ သိပျပွီး ရှငျးစရာမလို လောကျအောငျ မွနျမာစကားလုံးလို ဖွဈနတေယျ။ အာရုံတဈခုခုကိုစူးစိုကျပွီးနတောကလညျး သတိ ၊အငျ်ဂလိပျလို Mindfulness လို့ပွနျတယျ။ Mindfulness ဆိုတာ အာရုံစိုကျနတော,အာရုံကို သတိထား ကွည့ျနတော။ နောကျတဈခုက Memory အမှတျရနတော၊ဟိုးလှနျခဲ့တဲ့နှဈတှကေ ပွောခဲ့တဲ့စကား, ငယျငယျတုနျးက လုပျခဲ့တဲ့အလုပျကလေးတှကေ တှေးလိုကျရငျပွနျပေါျလာတယျ၊မှတျမိနတေယျ၊အဲဒီ လိုမှတျမိနတောလညျး သတိရဲ့ စှမျးဆောငျခကြျပဲ။ ဒါကွောင့ျမို့မှတျမိနရေငျ သတိကောငျးလိုကျတာလို့ပွောကွတယျ၊မှတျဉာဏျကောငျးလိုကျတာလို့လညျး ပွောကွတယျ။ တှဲဖကျပွီးတော့ ပွောတဲ့စကား၊သတိမမေ့သေးဘူး သတိကောငျးလိုကျတာနဲ့ ပွောကွတယျအဲဒီ နှဈခုလုံးဟာ သတိပါပဲ။ Mindfulness ဆိုတာကတော့ လောလော လတျ လတျဖွဈပေါျနတေဲ့အာရုံနဲ့ဆိုငျတယျ။ မှတျမိတယျဆိုတာကတော့ တဈကွိမျတဈခါတုနျး က ကွုံဖူးတဲ့အရာကို မှတျမိနတောလို့ ဒီလို မှတျရမယျ။ ။ သီဟိုဠျကြှနျးက တိူမထရျေတို့ အဘယမထရျေ တို့ ဆိုတဲ့ သတိအလှနျကောငျးတဲ့ မထရျေကွီးတှအေကွောငျး ရေးထားတာရှိတယျ။ အလှနျကိုသတိကောငျးတာ၊မထရျေကွီးတဈပါး ဆိုရငျ သူဖှားမွငျပွီးစ ၅-ရကျမွောကျနေ့ကစပွီး ဒီဘကျ အကုနျမှတျမိတယျ၊လူ့ဘဝရောကျလာပွီး ၅-ရကျမွောကျကစ မှတျမိတယျဆိုတာ နညျးတဲ့သတိမှ မဟုတျဘဲနောျ။ မထရျေကွီးတဈပါးကတော့ ဘယျလောကျသတိ ကောငျး သလဲဆိုရငျ သီဟိုဠျကြှနျးအနုရာဓမွို့ တောျမှာ တံခါးပေါကျတဈခုကို ဖှင့ျထားပွီး မွို့ထဲကလူတှအေကုနျ အဲဒီတံခါးကထှကျ ကိုယ့ျနာမညျ လေးပွောသှား၊အဲဒီလူတှေ ပွနျဝငျလာတဲ့အခါ မငျးဘယျသူ မငျးဘယျသူ ဆိုပွီး မှတျမိတယျ။ အနုရာဓမွို့ဆိုတာလူဦးရနေညျးတာမှ မဟုတျတာ၊သိနျးခြီသနျးခြီရှိတဲ့ လူတှရေဲ့နာမညျတှေ မှတျမိတယျဆိုတာ အငျမတနျမှ ကောငျးတဲ့သတိလို့ပွောရမှာပဲ၊ဒါအဋ်ဌကထာထဲမှာ ရေးထားတဲ့ မှတျတမျးတဈခု။ အဲဒီတော့ အာရုံတဈခုကို စူးစိုကျထားတာလညျး သတိပဲ၊မှတျမိနတောလညျး သတိပဲလို့ ဒီလိုနှဈခု မှတျထားရမယျ။ သို့သောျ မှတျမိတိုငျး အကုနျကောငျးသလားဆိုတော့ မကောငျးတာတှလေညျး အမြားကွီးပဲ။ အာရုံစူးစိုကျမှု ဆိုတာကတော့ကောငျးတဲ့ဘကျမှာ အာရုံစူးစိုကျတာ၊တဈခု သတိပွုစရာက ဗုဒ်ဓ စာပမှော သတိဆိုတာ ကောငျးတဲ့ဘကျကိုပဲ သုံးနှုနျးတယျ။ အကုသိုလျနဲ့ပတျသကျပွီး အမှတျရတယျဆိုပမေယ့ျ ဒီ သတိမဟုတျဘူးတဲ့၊အကုသိုလျစိတျ ဖွဈနတော။ ဗုဒ်ဓစာပေ၌ လာသောသတိ..... °°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°° ဒါကွောင့ျမို့ သတိဆိုတဲ့ သဘောတရားသညျ ကောငျးတဲ့စိတျနဲ့ပဲယှဉျတယျ။ သောဘနစိတျလို့ခေါျတယျ၊မကောငျးတဲ့စိတျ နဲ့ယှဉျတှဲပွီးမဖွဈဘူး၊ဒါက define လုပျထားတာ။ ကိုယျပွောတဲ့စကားလုံးတဈခုဟာ ဘယျအတှကျသာ သုံးရမယျ ဆိုတာကန့ျသတျခကြျကလေးတှေ ပေးထားတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ ဗုဒ်ဓရဲ့တရားတောျတှမှော သတိလို့ပွောလိုကျရငျ အကောငျးဘကျမှာရှိတယျ။ ဒါဖွင့ျ မိစ်ဆာသတိကြ ဘယျလိုပွောမလဲ၊မေးကောငျးမေးကွလိမ့ျမယျ။ သုတ်တနျတှမှော သမ်မာသတိရှိသလို၊မိစ်ဆာသတိရှိတယျRight mindfulness, Wrong mindfulness နှဈခုထားတယျ။ မိစ်ဆာသတိဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ သတိဆိုတဲ့နာမညျ ကို ယူထားပမေယ့ျ ဒီသတိကိုပွောတာ မဟုတျဘူးတဲ့။ အမှတျရတဲ့အနနေဲ့ဖွဈတဲ့ အကုသိုလျစိတျတှရေဲ့ ဖွဈမှုပါတဲ့။စာပကေမြျးဂနျမှာဒီလိုဆိုတယျ။ ဘာဖွဈလို့တုနျးဆိုရငျ ရောထှေးမှု မဖွဈစရေနျ အတှကျ သတိဆိုရငျ ကောငျးတာပဲ ယူတယျ။ ကောငျးတဲ့ဘကျ၊ကောငျးတဲ့အာရုံ၊ကောငျးတဲ့စိတျတှနေဲ့ ယှဉျတှဲလာတာကိုပဲသတိလို့ ခေါျတယျ။ အဲဒီသတိလေးဟာ “သတိံစ ခှါဟံ သဗ်ဗတ်ထိကံ ၀ဒါမိ”မွတျစှာဘုရားက ဗောဇ်ဈငျတရားထဲမှာ ဟောထားတယျ။ ဗောဇ်ဈငျ၇-ပါးထဲ မှာ သတိသမ်ဗောဇ်ဈငျ်ဂါဆိုတာ ပါတယျ။ "သတိံစ ခှါဟံ သဗ်ဗတ်ထိကံ ၀ဒါမိ” ဆိုတာ သတိတရားကို အမွဲတမျးလိုအပျတယျ။သတိဆိုတာ ပိုတယျလို့မရှိဘူး၊ အမွဲတမျးလိုတယျ။ ဟငျးလြာအားလုံးမှာ ဆားပါရတယျ၊ ဆားပါမှ အရသာလေးသလို အရာခပျသိမျးမှာလညျး သတိဟာ လိုအပျနတေယျ။ ဝီရိယတို့ သမာဓိတို့ ကနြျတဲ့တရားတှကေ အရာခပျသိမျးအခြိနျမရှေးလိုအပျနတော မဟုတျဘူး။ အတိုးအလြှော့ လုပျပေးရတယျ၊ပညာတောငျမှ အတိုးအလြှော့ လုပျပေးရတယျ။ ဝီရိယလညျး အတိုးအလြှော့ လုပျပေးရတယျ၊သမာဓိ ဆိုတာလညျးကောငျးတယျဆိုပမေယ့ျ အတိုးအလြှော့ လုပျပေးရတယျ။ အမွဲတမျးလိုအပျနတော မဟုတျဘူး။အမွဲတမျးလိုအပျနတောက သတိပဲ။ အဲဒီသတိလေးကို ဥပဌာန ဆိုတဲ့ စကားလုံးနဲ့တှဲပွီးတော့ သုံးလိုကျတဲ့အခါ“ဥပ”ဆိုတာ အာရုံနဲ့ကပျပွီးတော့ ဌာန” တညျရှိနတော၊။ အာရုံပေါျမှာ ကပျပွီးတော့ တညျရှိနတေဲ့သတိကို သတိပဋ်ဌာနလို့ ခေါျတယျ။ အဲဒီတော့ စကားလုံးနှဈလုံး သုံးထားပမေယ့ျလို့ သတိပဌာနဆိုတာ ဒီသတိလေးကိုပွောတာ။ အဲဒီသတိဟာ ဘယျသတိလဲဆိုရငျ အာရုံ ၄-မြိုးကို အမွဲတမျးစူးစိုကျပွီးနတေဲ့ သတိတရားလို့ ဒီလိုဆိုတယျ။ အဲဒီသတိကိုပဲ မဂ်ဂငျ ၈-ပါးထဲမှာ သမ်မာသတိလို့ ဆိုတယျ။ မဂ်ဂငျ ရှု-ပါးကို ရှငျးတဲ့အခါ သမ်မာသတိဆိုတာ ကာယ ဝဒေနာ စိတ်တ ဓမ်မ ဆိုတဲ့ အာရုံ ၄-ရပျပေါျမှာ စူးစိုကျပွီးတော့ အမွဲတမျး ယှဉျကပျနတေဲ့ သတိလို့ ဆိုလိုတယျ။ အာရုံက ၄-မြိုးပွားလို့ သတိကိုလညျး ၄-မြိုးလို့ခေါျလိုကျတာ၊တကယျကတော့ သတိဟာတဈခုတညျးပဲ။ ဒါကွောင့ျ သတိပဋ်ဌာန ဆိုတာ အာရုံ ၄-ရပျပေါျမှာ အမွဲတမျး စူးစိုကျပွီးနတေဲ့အမှတျရမှု စူးစိုကျမှု သတိတရားလို့ ဒီလိုဆိုတယျ။ သို့သောျတဈခါတဈရံ အငျ်ဂလိပျလိုပွနျတဲ့အခါ Foundation of Mindfulness လို့ပွနျတယျ။ Foundation ဆိုတာ ဥပဋ်ဌာနကိုပွနျတာ။ ဥပဌာနသညျ သတိ၏ တညျရာဌာနဖွဈလို့ သူ့ကို Foundation လို့ခေါျတယျ။ Foundation of mindfullness ဆိုရငျသတိ ကိုမရဘဲ ကာယ ဝဒေနာ စိတ်တ ဓမ်မ ဆိုတဲ့ ဒီ ၄-ခုကိုရတယျ။ အာရုံသကျသကျဟာ သတိမဟုတျဘူး၊ ဒီနရောမှာပွောခငြျတာက သတိအကွောငျး ပွောခငြျတာ၊အာရုံ အကွောငျးပွောခငြျတာ မဟုတျဘူး။ အာရုံကို ပွောခငြျတာမဟုတျသည့ျ အတှကျကွောင့ျ အငျ်ဂလိပျလိုပွောနကွေတဲ့ 4 Foundation ofMindfulness ဆိုတာ စဉျးစားစရာ ဖွဈလာတယျ။ အဲဒါကွောင့ျ တကယျအဓိပ်ပါယျ မှနျမှနျဖွဈအောငျ ပွနျမယျဆိုရငျ Mindfulness established on Four Foundation လို့ပွနျရမယျ။ Four Foundation ပေါျမှာအခွတေညျပွီး တညျဆောကျထားတဲ့ သတိတရားလို့ပွနျမှ မှနျမယျ။ သတိဟာလညျး သတိပဲ၊ဥပဋ်ဌာနဟာလညျး သတိပဲ။ ရိုးရိုးသတိ မဟုတျဘူး၊ အာရုံလေးရပျနဲ့ ယှဉျကပျနတေဲ့သတိလို့ ပွောတာ။ ဥပဋ်ဌိတာ သတိ၊အဲဒီအဓိပ်ပါယျနဲ့ မွတျစှာဘုရားက ဒီ သတိပဋ်ဌာန ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို သုံးတာ။ ကြေးဇူးတောျရှငျ ပါမောက်ခခြုပျဆရာတောျ ဒေါကျတာ နန်ဒ မာလာဘိဝံသ Khin Sandar Soe Htut..